Terwijl aan de Hogendijk in Zaandam de Buurttuin Cornelis Vet het licht ziet, valt verderop in de straat het doek voor misschien wel de bekendste Zaanse stadstuin: de Monettuin. Wat maakte die tuin zo’n succes? En wat kunnen de tuinders van Cornelis Vet daarvan leren? Eelco Aartsen, vrijwilliger van het eerste uur, blikt terug en geeft zes tips.
Vier jaar heeft de Monettuin bestaan. ‘Maar het is alsof hij er altijd al was,’ zegt vrijwilliger Eelco Aartsen. ‘De tuin heeft zoveel meer cohesie in de buurt gebracht. Als we aan het tuinieren waren, liepen mensen vaak spontaan even binnen. Buurtbewoners leerden elkaar kennen, er was altijd iets om over te praten. De tuin heeft ons veel sociale contacten en vriendschappen opgeleverd. In die zin gaan we de Monettuin echt missen.’
Groene vrijplaats
Met zijn vriendin Bas Sommeijer en vrijwilligers Lya van Arum en Helmer Verbruggen vormde Eelco al die tijd de vaste kern van stadstuinders die ingrediënten verbouwden voor de recepten van schilder Claude Monet. De tuin was een initiatief van Bas Husslage van de stichting Monet in Zaandam en gold als een groene vrijplaats. Rommelig mocht het best zijn en de moestuin was vaak het toneel van lokale festiviteiten, zoals poëzieavonden, burendag en de jaarlijkse glühweincompetitie.
Kleine ploeg, weinig discussie
In die vaste ploeg vrijwilligers lag volgens Eelco grotendeels het succes. ‘Om een stadstuin te laten slagen, is het belangrijk dat een vaste groep vrijwilligers elkaar vindt in de manier van tuinieren. Daardoor verlies je weinig tijd en energie aan discussie.’
De gouden tip voor het omgaan met hangjeugd bestaat niet.
Tegelijk schuilt juist in zo’n vaste, kleine ploeg een gevaar. ‘Weinig buurtbewoners sloten zich bij ons aan; de tuin draaide toch wel. Grappig is dat zich juist in het laatste jaar nieuwe vrijwilligers meldden. Toen ontdekten we pas wat de beste manier is om mensen bereid te vinden mee te helpen.’
Eelco’s zes tips voor een geslaagde buurttuin
- Zorg voor een vaste ploeg vrijwilligers die elkaar vinden in de manier waarop de tuin wordt gerund. ‘Die basis is nodig om de stadstuin voor een langere tijd te laten bestaan.’
- Geef enthousiaste buurtgenoten een concrete, behapbare klus die ze bij toerbeurt uitvoeren. Rooster mensen in voor taken als het openen en afsluiten van de tuin en het bewateren.
- Werk samen met bedrijven in de buurt. Zo kreeg de Monettuin water van Smederij Kaaijk. ‘Ook mochten we spullen lenen en kregen we klein materiaal. Wat voor een tuin belangrijk is, kan voor een bedrijf iets kleins zijn om weg te geven.’
- Wat hangjeugd betreft: hou vol. ‘De gouden tip bestaat niet, elk jaar is er een nieuwe groep jongeren. Spreek ze aan, vertel dat je samen de buurt schoonhoudt en blijf dat doen.’
- Publiciteit is een klus op zich. Zoek iemand die zich stort op Facebook, Twitter, de website en het benaderen van de pers.
- Meld je aan bij het Oranjefonds en doe jaarlijks mee met NLdoet, het vrijwilligersweekend in maart. Dat levert publiciteit op én een budget ten behoeve van de tuin.
Van de Monettuin was al bij de start bekend dat hij tijdelijk was. Op de locatie, gelegen tussen de Krimp en de Hogendijk in Zaandam, wordt volgend jaar nieuwbouw gepleegd. Na de Midwinter Monet Glühweincompetitie op 19 december sluit het hek definitief. De Buurttuin Cornelis Vet is van en voor bewoners van de Hogendijk en de Houthavenkade in Zaandam, in een samenwerking met openbare basisschool De Dijk.