Groene daken en gevels gaan veel langer mee. Ze zorgen ook voor koeling en nemen CO2 en fijnstof op.
Eerder vertelde architect Eva Stache over haar duurzame ontwerpen voor huis en tuin. In deel twee vertelt ze hoe vegetatie een oplossing kan zijn.
Hitte eilanden
‘Voor specifieke problemen kunnen we met specifieke vegetatie antwoord geven. We zijn volop bezig met de energietransitie, waarbij we de gebouwen volledig doorrekenen. Voor de ruimte tussen de gebouwen is geen regelgeving hoe dit er uit moet zien.
De hitte neemt toe door de stenen gebouwen in de stad. Wanneer een gebouw wordt belicht door de zon, dan wordt de straling omgezet in thermische energie vermenigvuldigd met een factor vier. Dit straalt af naar de grond en in een smalle straat reflecteert het ook op gebouwen aan de overkant. Wanneer je hier op de juiste plekken bomen en vegetatie plant dan wordt de lucht niet verwarmd: de energie wordt opgeslagen in de waterdamp en stijgt ermee naar de hogere atmosfeer. Als de waterdamp hoog een koelere luchtlaag ontmoet, gaat het condenseren. Het water komt terug op het aardoppervlak in de vorm van regen. De waterkringloop is dan compleet. Zo raak je de energie in de stad kwijt.’
Overstromingen
Naast hitte is water een groot probleem in de stad. De regenbuien worden steeds heftiger waarbij de pompen het water niet meer wegkrijgen. Twee weken later is er weer een droge periode en geen water. Voor het Ecohof (een herinrichtingsproject van een bestaande school) waarbij we klimaatadadaptief willen (ver)bouwen hebben we een berekening gemaakt met de studenten van de TU Delft. Daaruit blijkt dat er in de komende jaren veel water gaat vallen, voornamelijk in de herfst, winter en voorjaar. In de zomer kunnen we op langdurige droogte rekenen. Het regenwater zou opgeslagen moeten worden om de hete zomers door te komen. Uit de berekeningen blijkt dat dit niet voldoende zal zijn voor de groentetuin, dus we moeten ook het overtollige water uit naburige straten opvangen. Dat is gunstig, want zo wordt de riolering daar niet belast. We hebben berekenend hoeveel water we nodig hebben om gecontroleerd te verdampen, dat vangen we op en slaan we ondergronds op.’
Gebruik maken van de natuur
‘We weten dat CO2 wordt opgenomen door de vegetatie. Dat werkt alleen als je de bomen en struiken langs een weg op de juiste plek zet, want dan nemen ze de uitlaatgassen op. Als dat niet het geval is, dan vliegt de vuile lucht juist weg. Inmiddels weten we ook dat bramen en brandnetels uitbundig CO2 opnemen. Er wordt nu veel geld uitgegeven aan investeringen tegen de klimaatopwarming. We kunnen ook de natuur gebruiken: er is berekend dat de kosten voor vegetatieve oplossingen lager zijn. Groen doet veel meer dan we eerder dachten. Door dak- en gevelbekleding koelt de woning. Het regenwater wordt vastgehouden en langzaam losgelaten. Het neemt luchtvervuiling op. We berekenen nu hoeveel CO2 en fijnstof de groene daken en gevels opnemen. Het is ook een goede isolatie tegen zon, regen en wind.’
Duurzame woning en tuin
‘In mijn ontwerpen maak ik gebruik van een houten draagstructuur met nauwelijks installaties. Hout is prettig om in te wonen. We maken gebruik van productiebossen, waarbij je zeker weet dat er voor de bomen die worden omgehakt nieuwe worden geplant. Voordeel van hout is ook dat het CO2 opslaat. Een compact huis heeft de voorkeur, want hoe meer hoekjes je in huis hebt des te meer koudebruggen er zijn. Wanneer je bijvoorbeeld een betonnen tafel voor het raam zet of een wand achter glas op de juiste plek plaatst dan wordt deze door de zon verhit zodat het in de avond als kacheltje kan dienen. In combinatie met infrarood panelen krijg je het warm. Het huis richt je op het zuiden waarbij je grote ramen op het oosten en westen aanbrengt. Begroeiing van je huis doet veel. Het beschermt je woning en verzacht extreme weersomstandigheden. Je woning gaat langer mee en het ademt beter als je klimop aan de buitenkant laat groeien, conifeerplanten of een beukenhaag naast je huis plant.
Klimaatopwarming lijkt ver weg, maar we veroorzaken zelf de problemen. Als we goed worden voorgelicht dan kunnen we het zelf ook oplossen. Plantjes in de tuin werken goed, en is een klein stukje van de oplossing voor de hitte en overstromingen.’