Het is dinsdagavond en buurthuis Het Brandtweer in Koog aan de Zaan stroomt vol. ‘We gaan zo sjoelen. Dit is onze vaste avond. We sjoelen hier met een wisselende groep, meestal zijn we met 14 mensen. Ik kom uit Zaandijk en hij uit Westerwatering en ook komen er mensen uit Oud Koog en Zaandam. Het is een fijne plek om mensen te leren kennen. We doen hier veel en komen al jaren. Het is zo leuk, omdat het net een huiskamer is.’
Het buurthuisbestuur knikt volmondig als ik vertel wat ik net heb gehoord. Voor het interview wijken we uit naar de buren, omdat alle drie de ruimtes worden gebruikt. De huismoeder – zoals ze zich voorstelt – komt met een grote glimlach koffie en thee brengen.
De kracht van Het Brandtweer
Ineke vertelt wat de kracht is van het buurthuis: ‘Samen en met elkaar voor de buurt! Daar werken we al tien jaar aan en zie wat we gerealiseerd hebben. Dit is een plek waar vertrouwen, veiligheid, ik mag hier zijn, trefwoorden zijn waar de bezoekers zich goed bij voelen.
Ben vult aan: ‘Hier krijgen mensen weer zelfvertrouwen. Het is hier zo gezellig. De mensen ondersteunen elkaar en zijn betrokken, ze staan voor elkaar op. Ze komen vaak even binnenlopen om te zien wie er binnen is en roepen dan: Leuk je weer te zien.’
Wie komen er bij Het Brandtweer?
Ad: ‘Het buurthuis is laagdrempelig, zowel in prijs als dat we uitstralen ‘Kom maar binnen.’ We zouden nog meer mensen kunnen aantrekken, maar de doelgroep die al heel veel moeite heeft om de eigen drempel over te stappen bereik je niet zo makkelijk. We streven naar zo’n 10.000 bezoekers per jaar. Dit zijn er nu 9.500, dat is veel voor zo’n klein buurthuis. Het wordt hier alleen maar drukker.’
Lydia: ‘Via de rommelmarkt krijg je nieuwe mensen binnen. En ook door yoga. De koffie-inloop is een van de populairste activiteiten. Soms komen mensen om alleen een glas water te drinken, dan biedt iemand anders aan om de koffie dit keer te betalen. Ze komen hier immers voor het contact en de gezelligheid. Zo ontmoeten ze andere mensen.’
Je hoort vaak dat ze hier de hele week naar uitkijken.
Dit maakt dat het zo leuk is om als bestuurslid je in te zetten. Je ziet mensen ontwikkelen en dat er nieuwe relaties ontstaan. Zo is er een 80’er die regelmatig bij een blinde vrouw langs gaat om met haar een blokje om te wandelen. De mensen helpen elkaar als er iets aan de hand is en hebben veel belangstelling voor elkaar. Ze komen voor de gemoedelijke sfeer.
Hoe is Het Brandtweer ontstaan?
Altun vertelt over de beginperiode: ‘Tien jaar geleden was er geen buurthuis meer in Koog aan de Zaan. Toen we een straatfeest organiseerden reageerde de woningbouwvereniging zo enthousiast dat ze dit wel vaker wilden. Zij kennen de problemen van eenzaamheid en dat mensen hun buren niet meer kennen. Parteon heeft er toen werk van gemaakt om samen met de wijkmanager Willem Totté een denktank op te zetten. Daar werden winkeliers, de huisarts, het wijkoverleg, het Koogerpark en anderen bij betrokken. De wijkmanager vond het idee voor een buurthuis direct leuk. We hadden wel mensen nodig om het op te zetten, vandaar de denktank.
De woningbouwvereniging kwam met de voormalige brandweerkazerne. De brandweermannen en de historische vereniging hebben geholpen met opknappen.
Voor de buurt
Lydia: ‘We startten met koffie-inloop en bouwden dit uit al naar gelang de behoefte van de bezoekers. Het belangrijkste doel is mensen in contact brengen met elkaar en zo de eenzaamheid te verminderen. Bij de koffie-inloop kunnen ze hun verhaal kwijt. Onze vaste gast heeft daardoor vijf mooie laatste jaren gehad voordat hij overleed.’
We zijn echt een sociaal maatschappelijk buurthuis.’
Ben: ‘Eerst was er eens per maand een eetcafé met wisselende koks. Nu hebben we twee per maand een lunchcafé en twee keer per maand eetcafé. Hier komen wel 45 mensen op af.’
Ad: ‘Het idee was om mensen uit de wijk activiteiten te laten opstarten. In de praktijk blijkt dat mensen dat eng vinden. Daarom doen we het meeste zelf, waarbij vrijwilligers het daarna overnemen.
Ineke benoemt dat het een aparte wijk is waar veel mensen teruggetrokken leven en niet makkelijk uit huis komen. Het buurthuis staat ook open voor mensen uit andere buurten.
Diverse activiteiten
Lydia: ‘Tien keer per jaar is de rommelmarkt. Het is hier klein, we hebben maar zeventien tafels. Je weet nooit van tevoren of het druk wordt. Voor sommige mensen die een tafel huren voor vijf euro (inclusief twee consumptiebonnen) is het ook een uitje. Ze leren elkaar ook kennen en kopen van elkaar. Op de bingo komen mensen van heinde en verre af.
De kinderactiviteiten lopen jammer genoeg wat terug. Er was een tijd dat we bij de deur nummertjes uitdeelden omdat er te veel kinderen op de knutselactiviteiten afkwamen. Door wisselende schoolroosters van nabijgelegen scholen is het moeilijker programmeren. Het knutselen en de kitchen zijn de populairste activiteiten. Spelletjes en film kijken loopt veel minder. Daar gaan we mee aan de slag.
Bij het inhaken voor volwassenen gaat het vooral om creatief bezig zijn. Daar wordt wat af gekletst. Bijzonder is ook de drukbezochte poppenhuisforum activiteit waarbij mensen overal vandaan komen om piepkleine zaken te maken volgens een thema.
Ineke die verantwoordelijk is voor de verhuur vertelt: ‘De verhuur loopt heel goed.’
De sfeer in de zaal die voelt als een huiskamer met daarbij de keuken doet het goed.
Gezocht: nieuwe bestuursleden
De bestuursleden hebben zich met veel plezier ingezet. Ze hebben het zoveel jaren gedaan dat ze nu op zoek zijn naar mensen die het willen overnemen.
Altun blijft als bestuurslid: ‘Het buurthuis is zover gekomen door het goede betrokken bestuur, met mensen die goed met elkaar overweg konden en tijd maakten om het buurthuis goed te besturen. Nieuwe bestuursleden komen in een gespreid bedje want de activiteiten lopen. Ze moeten het aan de gang houden. Er staat een goede basis maar het is goed dat er nieuw bloed komt met nieuwe ideeën.’
Ben blijft ook als bestuurslid: ‘Het is belangrijk dat er een klik is en dat je de verantwoordelijkheid wilt nemen om dit buurthuis voor te zetten.’
Lydia die de rol van voorzitter graag overdraagt besluit: ‘We hopen dat mensen contact met ons opnemen. Stuur een mailtje als je interesse hebt om bestuurslid te worden en we ontvangen je heel graag met koffie. We zoeken mensen voor de functie van secretaris, voorzitter, planning en PR en websitebeheer. Horen we van je? We zien je mail graag komen via info@hetbrandtweer.nl.
Lees ook het Zaanse verhaal over het repaircafé dat eens per maand bij buurthuis Het Brandtweer wordt gehouden.