Zaanstad: Mix van functies is prettig

Op 22 november was Het Motorblok in de culturele broedplaats De Hellema goed gevuld met betrokken Zaankanters die meedachten over de Zaanse cultuur. Nanine Carree van de programmaraad: ‘Met Babel kijken we niet alleen naar de gebouwen, maar ook naar de verhalen die er mee verweven zijn. Cultuur wordt gemaakt door mensen, dat kan in de gebouwen of daartussen.’ Lees eerst deel 1 De Zaanse tijdsgeest

Bij cultuur denken we aan maakcultuur, podiumkunsten, beeldende kunsten, industriecultuur en wooncultuur.’

Fotografie Henk Dijkman

Kans voor creatieven

Bas Husslage leidde de avond in: ‘Hoe kijken we nu naar de gebouwen en de ruimte daaromheen? Wat willen we behouden en veranderen?

De tijd leert of iets bijzonder en mooi wordt gevonden, iets wat we nu misschien nog niet zien. De maakindustrie, podiumkunsten bieden veel kansen voor creatieven. In de Zaanstreek kom je bijvoorbeeld nog weinig muurschilderingen en gedichten tegen op straat. Dit kan veel meer worden.’

Het publiek dacht mee over verschillende iconen, verspreid over de Zaanstreek. De tijdsgeest werd vastgelegd. Wat is er nu en wat willen we behouden. Voor je het weet, is iets weer weg. De volgende verhalen werden ‘opgehaald’.

A8erNa

Het feit dat het viaduct in Koog aan de Zaan zelfs een naam heeft gekregen zegt wel wat.

Het is een mes dat door het dorp snijdt. Het brengt verschillende werelden samen. Het is een ontzettend goede benutting van een nare plek. Bij de supermarkt en winkels komen mensen hier dagelijks voor de boodschappen. Jongeren komen zelfs uit andere steden om hier te skaten. Naast een skatebaan is er ook een graffitivrijplaats. Een goed bewaard geheim is dat er ondergronds een schietbaan is.

De A8ernA, een ontwerp van NL Architects, heeft in 2006 een gedeelde eerste prijs gewonnen bij een Europese prijsvraag.

De ruimte onder het viaduct wordt als tochtig omschreven. Het is geen plek waar je elkaar ontmoet. Ook is er geen groen meer in de buurt. Voor de skaters en bezoekers van de winkels zou het interessant kunnen zijn als er een horecalocatie komt en meer groen. Het plein voor de kerk wordt ook nauwelijks gebruikt.

De beeldende kunst zou hier een sterkere rol kunnen krijgen.

Fotografie Henk Dijkman

Trias

De vmbo-school in Krommenie wordt beoordeeld als een gesloten gebouw. Een verbinding met de omgeving is er niet. De aanwezigen waren verrast bij het zien van de foto’s van prachtige lokalen en werkruimtes. Van binnen is het echt een iconisch gebouw. Hier worden leerlingen opgeleid in de maakcultuur. Het zou mooi zijn als het Trias aanzien krijgt als het centrum van vakmanschap, dat je hier wordt opgeleid tot vakmeester. Dat het trots uitstraalt. Ook werd benoemd dat leerlingen meer in aanraking mogen komen met de kunst en cultuur zodat er meer kruisbestuivingen plaatsvinden.

Hembrugterrein

Van oorlog naar creativiteit. Het terrein wordt niet als levendig ervaren. Het voelt alleen veilig wanneer het licht is. De ontwikkelingen duren te lang. Het is een heel tof gebied, een enorme verrijking. Er is een spanning tussen de Zaankanters en de ‘hogere cultuur’ in het gebied. De gebruikers zouden een brug kunnen slaan naar de rest van de Zaanstreek.

’t Kalf

De bezoekers vonden het een heel fijne, veilige wijk voor kinderen. Knusheid en een eilandgevoel werden ook benoemd. Het is echt een woonwijk waar je fijn en prettig kunt wonen. Het winkelcentrum is naar binnen gekeerd. Er zijn kansen voor het herontwikkelen van het winkelcentrum. Bij buurthuis De Bovenkruier is een nieuw bestuur die zich wil richten op een bredere groep mensen.

Het water in de omgeving leent zich ook om meer te doen voor de vrijetijdcultuur.

Fotografie Henk Dijkman

De silo’s van Wessanen

Het is een interessant industrieel complex. Hier komen 600 woningen waar veel voorzieningen voor nodig zijn. De bezoekers waren hier wat sceptisch over. De zestien silo’s zijn beeldbepalend. Er werd geopperd of die niet konden worden behouden. Er zijn al zoveel gewone huizen, hoe mooi zou het zijn als dit een tweede leven kan krijgen als woning. Een aanwezige met kennis van zaken liet weten dat het nog niet zo eenvoudig is om in een gesloten vorm ramen te maken zonder het geheel geweld aan te doen.

De Verkadefabriek

De voormalige fabriek is nog altijd herkenbaar als een oversized pand dat in de buurt past. De verbinding met de Bullekerk, De Vermaning en het MonetAtelier biedt kansen als cultuurstrip op de Westzijde. In het Verkadegebouw ontstaat cultuur bij FluXus en het is nog altijd het centrum van voedselcultuur. Het gebouw heeft zich aangepast en is een echt icoon. Het is veel toegankelijker geworden en heeft een verhaal te vertellen, dat ook in het Zaans Museum te zien is.

Hoe ontmoeten we elkaar in de toekomst? Younithy is een voorbeeld waar je terecht kunt voor kleding, een tattoo en om koffie te drinken. Meer bedrijfjes in één pand zou de toekomst kunnen zijn.

Fotografie Henk Dijkman

De Groote Weiver

Bezoekers vinden het opvallend dat het cultuurcentrum op verschillende plekken hetzelfde laat zien. De cultuur verhuist mee. Zo zou er in de broedplaats ook meer ruimte kunnen wonen voor woningen. Een tijd werd er gevreesd dat er geen jongeren meer kwamen. Wanneer ze wel komen, dan komen ze altijd enthousiast thuis.

Het is een belangrijk centrum voor Zaanstreek-Noord, waar het aanbod van cultuur schraal is. De toekomst is ongewis.

Ook een bijeenkomst bijwonen van stichting Babel? Kijk op de website voor inspirerende bijeenkomsten.