Zaanse fondsen: Nazaten van gedachtegoed van Zaanse fabriekseigenaren

De Zaanstreek kent van oudsher veel fabrieken waar de eigenaar van het Zaanse familiebedrijf goed zorgde voor het personeel. De maatschappelijke rol wordt voortgezet door de vele fondsen die de Zaanstreek rijk is.

Het aantal aanvragen neemt af, dus hoog tijd om te laten zien waar de fondsen mee bezig zijn en waarvoor je bij ze kunt aankloppen.

We zijn nazaten van het gedachtegoed van de vroegere Zaanse fabriekseigenaren.

Er leeft veel

Guido Voss van het Honig-Laanfonds: ‘We zijn er om de leefbaarheid en het welzijn te versterken. De Zaanstreek kent opvallend veel initiatieven en verenigingen.

We moeten het hier hebben van veel persoonlijk initiatief om het mooi te maken.’

Ariënne Kooter van het coöperatiefonds van Rabobank: ‘Er zijn veel mooie initiatieven op het gebied van cultuur. Je moet zorgen dat het levendig blijft in de Zaanstreek, dat er leuke dingen te doen zijn. Mooie activiteiten bij een club, leuke evenementen, inzet op duurzaamheid en gelijke kansen, dat omarmen we.’

Hans Pielkenrood van het P.M.Duyvisfonds: ‘We trekken graag samen op met de andere fondsen. Zoals bij de Wormerveerse Vermaning en bij het nieuwe Natuurmuseum. Wanneer veel fondsen dit ondersteunen, dan is dit ook een signaal naar de gemeente.’

Machinefabriek achter goede doelenfonds

Hans Pielkenrood: ‘Ingenieur PM Duyvis was directeur-eigenaar van de machinefabriek Duyvis Wiener in Koog aan de Zaan. Piet en zijn vrouw Jopie hadden geen kinderen, hun aandelen in de machinefabriek en hun vermogen hebben ze nagelaten aan de Stichting ir. P.M. Duyvis, in de wandelgangen het P.M. Duvyisfonds genaamd. Deze is in 1985 opgericht door Jopie Duyvis.

Bijzonder is dat de machinefabriek Royal Duyvis Wiener zo gekoppeld is aan een goede doelenfonds. Wanneer het goed gaat met de fabriek, dan zijn er inkomsten voor het fonds. Maar toen het een paar jaar geleden bij een megaproject in Canada helaas misging, had dat ook consequenties voor het fonds. Nu is er in plaats van 1 of anderhalve ton nog 50.000 euro per jaar beschikbaar voor goede doelen, dat is evengoed nog een mooi bedrag.’

In de geest van Jopie

‘De aanvragen kennen we toe in de geest van Jopie en Piet. Zij hadden een lijst waar ze zich voor wilden inzetten, met als speerpunten jeugd, natuur, cultuur en maatschappelijk werk. Zo hebben wij de afgelopen jaren financiële bijdragen geleverd aan: het digitaliseren van de collectie van de Zaansche Molen; het Promotie-Event Techniek Zaanstreek om schoolkinderen enthousiast te maken voor techniek; av Lycurgus voor een trainingscentrum; Taalcafé De Sluis voor les aan vluchtelingen; verduurzaming van diverse schoolpleinen, om maar een paar voorbeelden te noemen.

We steunen in principe alleen rechtspersonen. Een enkele keer komt het ook wel voor dat we een kleine bijdrage leveren aan een lokaal initiatief waarbij de buurt zich inzet voor het groen.

We willen graag een verschil maken.

Rooie Cees

Guido Voss van het Honig-Laanfonds: ‘Ons fonds lijkt veel op dat van het P.M. Duyvisfonds. Ook hier gaat het om een initiatief van een grote industrieel uit de jaren vijftig. Cees Honig was directeur van de Honigfabrieken. In 1951 richtte hij het fonds op en vernoemde het naar zijn moeder. Hij werd Rooie Cees genoemd, omdat hij de eerste was die sociale voorzieningen regelde voor zijn personeel en de basis heeft gelegd voor het werkloosheidsfonds Zaanstreek.

Het Honig-Laanfonds wil bijdragen aan de leefbaarheid van de Zaanstreek. De schenkingen van Cees Honig aan het fonds zijn goed belegd in duurzame fondsen waardoor er nu een vermogen is van ongeveer tien miljoen. Jaarlijks doneert het fondsen aan goede doelen zo’n 200.000 tot 300.000 euro.

De nadruk ligt op jeugd, zo worden wij ook wel het speeltuinfonds genoemd omdat we veel (ecologische) speeltuinen hebben ondersteund. We steunen ook muziekverenigingen bij de aanvraag van muziekinstrumenten, sportverenigingen voor de renovatie van accommodaties of aanleg duurzame verlichting, culturele initiatieven en weer terug naar de jeugd huttenbouw. Je kunt maar eens in de twee jaar een aanvraag indienen bij ons fonds.’

Coöperatiefonds echt lokaal

Ariënne Kooter van het coöperatiefonds van Rabobank Zaanstreek: ‘Als coöperatieve bank vinden we het versterken van de omgeving heel belangrijk. Een deel van de winst geven we terug aan de samenleving door coöperatief dividend. Zaanse klanten van stichtingen en verenigingen kunnen een beroep op ons doen.

Sport en cultuur zijn superbelangrijk, het zorgt voor een enorme saamhorigheid en is belangrijk voor het ontwikkelen van talenten.

Bij het coöperatiefonds kun je aanvragen indienen voor maatschappelijke thema’s, zoals duurzaamheid, kansengelijkheid, vitaliteit, gezondheid, leefomgeving. Er is jaarlijks 40 tot 60.000 euro beschikbaar.

We verstrekken een maximale bijdrage van 5000 euro. Denk aan het vergroenen van een speelplaats, ledverlichting of zonnepanelen bij een sportclub, een evenement. We vinden het belangrijk dat kinderen met cultuur in contact komen in het kader van kansengelijkheid.

Daarnaast hebben we Rabo ClubSupport waarmee we verenigingen en clubs steunen in hun ambities door inzet van onze kennis, netwerk of een financiële bijdrage waarbij onze leden stemmen op de mooie initiatieven van de deelnemers.

Dit is bedoeld om de maatschappelijke organisaties sterker te maken zodat ze hun mooie ambities kunnen realiseren.

Fondsen trekken samen op

Door corona waren er minder initiatieven en waren besturen veel tijd kwijt met de aanvraag van coronaregelingen.

We hopen dat besturen ons weer weten te vinden en dat er meer aanvragen komen.

‘Heb je ook een aanvraag ingediend bij andere fondsen?’ Vaak weten mensen niet wat er allemaal is. Daar moet je je echt in verdiepen, daarom hebben wij het nu op een rij gezet.

We onderzoeken bij grotere projecten hoe we met verschillende fondsen kunnen bijdragen. Om de zichtbaarheid van de fondsen te vergroten staan we samen op de Geschiedenismarkt in de Bullekerk  op 18 maart (van 13 tot 17 uur). Daar wordt de Bredenhofprijs uitgereikt aan het beste Zaanse boek.

Guido Voss, Arienne Kooter en Hans Pielkenrood

Beknopt overzicht Zaanse Goede Doelen Fondsen

Het Honiglaanfonds
Is een redelijk groot fonds dat zijn vermogen via een erfenis heeft ontvangen. Het fonds geeft jaarlijks 200.000 a 300.000 euro uit aan goede doelen. Het werkgebied is Zaanstreek, Wormerland en Oostzaan. Het aandachtsgebied is cultuur, jongeren, geschiedenis, natuur en sport. Alleen rechtspersonen komen voor een bijdrage in aanmerking. Alle aanvragen lopen via de website https://honiglaanfonds.nl/


Bredenhof Stichting
Opgericht in 2006. Het is een relatief klein fonds dat zich richt op de Zaanstreek: met name op de Zaanse natuur en het landschap , het Zaans Erfgoed en de Zaanse geschiedschrijving. De Stichting heeft ook de twee-jaarlijkse Bredenhofprijs (voor de Zaanse geschiedenis) en de Zaanse Natuur en Landschapsprijs ingesteld. Naast het verstrekken van geld is de Stichting ook initiërend bezig.  Aanvragen dienen digitaal via de website https://bredenhofstichting.nl/ te worden verzonden.


Rabobank
De Rabobank is een coöperatie en jaarlijks wordt een deel van de winst terug gegeven om de omgeving sterker te maken. Rabobank Zaanstreek doneert o.a. via haar Rabo Coöperatiefonds aan maatschappelijk doelen en initiatieven die bijdragen aan thema’s zoals duurzaamheid, voorkomen van verspilling van voedsel, energietransitie en een leefbare woonomgeving. Aanvragen lopen via de website. Alleen rechtspersonen kunnen aanvragen doen en niet om de lopende begroting rond te krijgen.
Ook ondersteunen zij verenigingen en stichtingen bij het invullen van hun ambities via Rabo Verenigingsondersteuning. Zowel financieel als via intensieve begeleiding (kennis en netwerk).
https://www.rabobank.nl/lokale-bank/zaanstreek/onze-cooperatieve-bijdrage


Gerrit Blauwfonds/Gerbrand de Jongfonds
De middelen zijn afkomstig van een doopsgezinde predikant die leefde van 1706 tot 1785. Het fonds wordt beheerd door een vereniging met ongeveer 18 leden die een mandaat geven aan het bestuur om toezeggingen te doen tot in totaal 150.000 euro per jaar. Het werkgebied is Wormerland en Wormerveer. Aanvragen gaan via de website https://www.gerritblaauwfonds.nl/. Het Gerbrand de Jongfonds ondersteunt medische proefschriften en onderzocht wordt de mogelijkheid van het aanbieden van studiebeurzen.


Arie Lemsfonds
Genaamd naar een oud-burgemeester van Zaandam. Richt zich vooral op maatschappelijk gebied. Ontstaan vanuit de PvdA, maar opereert daar nu los van. In principe selecteren ze eerst een project en zoeken daarna naar financiering. Inmiddels is vast onderdeel het verkopen van kerstbroden. Daardoor is er een kleine financiële buffer voorhanden. Bijdragen zijn bedoeld voor organisaties. Vooral cultuur en maatschappelijk. Meestal 1 a 2 projecten per jaar. Op de website https://www.arielemsfonds.nl/ staan de criteria.
Het werkgebied is de hele Zaanstreek. Het fonds doet jaarlijks of tweejaarlijks een uitvraag via de site en daarop kunnen per email projecten worden ingediend.


Hulpfonds Albert Keijzer
In 1983 opgericht door Co Keijzer. Niet alleen het bedrijf maar ook de werknemers van Albert Keijzer
B.V. dragen bij aan dit fonds. Het fonds richt zich met name op financiële of materiële steun aan
personen die behoefte hebben aan die steun. De stichting richt zich met name maar niet uitsluitend
op (hulpbehoevende) kinderen. Voorbeelden zijn de Blijde Ruiters, Kika en Zaan de Wandel. De
voorwaarden staan op de website. De aanvragen worden door een bestuur bestaande uit 3
werknemers beoordeeld. Jaarlijks wordt er ongeveer 12.000 euro uitgegeven.
https://albertkeijzer.nl/albert-keijzer/st-hulpfonds-a-keijzer

Gebroeders Visser
Opgericht in 2005 met als doelstelling het in stand houden van bestaande en op basis van de
traditionele bouwstijl te stichten Zaanse ‘houten’ bouwwerken, molens en ornamenten die voor de
Zaanstreek van cultureel historisch belang zijn, als mede het stimuleren van aandacht en studie
middels woord, geschrift en bijeenkomsten. Projecten die werden ondersteund zijn bijvoorbeeld
Molenmuseum (panorama van Frans Mars), Waakzaamheid, De Paauw, Bonte Hen. De Faam werd na
restauratie aan het gemeentehuis Zaanstad geschonken. Daarnaast werd substantieel bijgedragen
aan verschillende boeken, publicaties en aan Stichting Babel.
Het bestuur bestaat uit drie personen.
Jaarlijks wordt een bedrag van ongeveer 25.000 euro gedoneerd aan goede doelen als bedoeld in de
statutaire doelomschrijving. Aanvragen voor een donatie kunnen worden gericht aan het postadres
of aan het e-mailadres van de stichting.
www.stichtinggebroedersvisser.nl


Het Fortuinfonds
Het Fortuinfonds stelt zich ten doel de instandhouding en het in werking houden van de papiermolen
de Schoolmeester in Westzaan, evenals het vak van het papiermaken met windenergie. De stichting
ondersteunt noodzakelijke investeringen voor aanpassingen in en nabij de molen voor gepaste
commerciële exploitatie. Voor de vastlegging van de geschiedenis van de papiermolen en het vak van
papiermaken is een film gemaakt en gefinancierd. Er bestaat een goede samenwerking met de
vereniging De Zaansche Molen. Het bestuur bestaat uit 4 leden.
https://www.hetfortuinfonds.nl/


Stichting UNC Fonds
Het Goededoelenfonds van Uitvaartvereniging Associatie & IJmond bestaat sinds 2012 en is ontstaan
uit de aandelenverkoop aan Dela. Het fonds ondersteunt organisaties die actief zijn in hetzelfde
werkgebied als Associatie Uitvaartverzorging en Uitvaartverzorging IJmond. Het werkgebied strekt
zich uit van het Noordzeekanaal tot Castricum, Purmerend, Waterland en Zaanstreek. Vooral
projecten zoals hospices, uitvaartzaken, laatste levensfase, verzorgingshuizen, e.d. . Aanvragers
moeten lid zijn of worden van de associatie en rechtspersoon zijn. Er wordt jaarlijks ongeveer 50.000
euro uitgegeven. Aanvragen kunnen gedaan worden via goededoelenfonds@uitvaartvereniging.org
waarna een aanvraagformulier toegestuurd wordt. Meer informatie op www.uitvaartvereniging.org

Departement Zaanstad der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen (“Nut Zaanstad”) is een vereniging en in 1789 opgericht. Er zijn nu nog zo’n 80 departementen in Nederland. In de
Zaanstreek zijn ongeveer 150 leden. Er worden veel lezingen aangeboden. Het laatste jaar is er een
toename van het aantal leden. Aanvragen bij het departement Zaanstad worden alleen gehonoreerd
als het een project in de Zaanstreek betreft. Projecten kunnen breed zijn maar richten zich vooral op
publicaties betreffende de Zaanstreek en maatschappelijk werk. Per jaar gemiddeld twee à drie
subsidies van 750 – 1500 euro gemiddeld Een keer per jaar wordt de Nutsprijs (1000 euro) uitgereikt.
Alleen rechtspersonen kunnen aanvragen doen en het bestuur bestaat uit 6 leden.


Stichting Support Cultuur Wormerland
De stichting heeft ten doel het financieel ondersteunen en doen ondersteunen van de in de
gemeente Wormerland gevestigde verenigingen en stichtingen die zich bewegen op het gebied van
en zich sterk maken voor de beoefening en uitoefening van cultuur en sport in de ruimste zin des
woord, een en ander ter wille van de bevordering van een breed en zo gezond mogelijk
verenigingsleven in de betreffende woongemeenschap.
De stichting heeft een groot project gerealiseerd in de vorm van (her)bouw van de Beschuitstoren,
een geschenk aan de Wormer gemeenschap.
Het bestuur bestaat uit 5 personen en het werkgebied omvat uitsluitend de gemeente Wormerland.
Aanvragen kunnen worden gedaan met behulp van de website https://scsw.nl/stichting/, maar ook schriftelijk, te adresseren aan de secretaris van de stichting.


Jacob Stinsfonds
De middelen zijn afkomstig van een gereedschapsmaker en opgericht in de beginjaren 2000. Vanuit
het kapitaal wordt jaarlijks tot een maximum van 5.000 euro gebruikt om goede doelen te
ondersteunen. Het bestuur bestaat uit 3 personen en zij worden geadviseerd door een raad van
advies bestaande uit 4 personen. Het werkgebied is cultureel, maatschappelijke doelen in de
Zaanstreek. Zie de website www.jacobstinsfonds.nl en aanvragen kunnen via email.


P.M. Duyvisfonds
Opgericht in 1985 waarbij het vermogen is gevormd door de aandelen in het kapitaal van Royal
Duyvis Wiener en de nalatenschap van mevrouw Jopie Duyvis. Gemiddeld wordt er per aanvraag een bedrag uitgekeerd van 2.000 euro (in de praktijk hoogste bedrag 5000; laagste 500 euro). Het aandachtsgebied is Zaanstreek met
jeugd, natuur, cultuur en maatschappelijk werk. Er zijn 4 bestuursleden. https://pmduyvisfonds.nl/