Zaans impressionisme

Simone Ronchetti en Frits Schuster in het MonetAtelier

‘Claude Monet zou een van de meest populaire schilders zijn,’ aldus gids Frits Schuster. ‘Wanneer je de cijfers bekijkt van bezoekers die wereldwijd naar tentoonstellingen komen dan scoort Claude Monet heel hoog.’

Bij het MonetAtelier in Zaandam weten ze veel van de publiekstrekker. Graag ontvangen de vrijwilligers weer bezoekers nu het MonetAtelier weer open is. De afgelopen vijf jaar zijn er zestig nationaliteiten geregistreerd van mensen die het atelier wilden zien. Omdat ze al in Giverny zijn geweest, een fan zijn van de schilder of omdat ze interesse hebben in de Zaanse geschiedenis. Maar ook omdat ze de tuin willen bezoeken die ze hebben gezien wanneer ze Claude Monet googlen. Ze zijn hier doelbewust op af gekomen of doorgestuurd na een bezoek aan de Zaanse VVV of het Czaar Peterhuisje.

‘Zijn werk spreekt nog altijd tot de verbeelding. Hoe hij een tafereel snel en toch herkenbaar schildert. Hij wist wat het licht doet met dingen.’

In 1871 bezocht Claude Monet vier maanden de Zaanstreek en maakte daar 25 impressionistische schilderijen. Tijdens het event Door de ogen van Monet wordt dit met verschillende activiteiten herdacht, gevierd en wordt er nieuw werk gemaakt in de geest van Monet. Met een drieluik besteedt ook De Zaanse Verhalen aandacht aan de beroemde schilder en zijn nalatenschap in de Zaanstreek. Hieronder vind je deel 1.

 

De haven en de Dam, Claude Monet

Impressionisme

Frits Schuster: ‘Mijn favoriete stijl was het realisme, maar door Monet ben ik meer van het impressionisme gaan houden. Door de schilderijen van dichtbij te bekijken zie je dat ze eenvoudig zijn gemaakt en dat hij de schittering, de reflectie van licht en wolken in het water zo goed heeft weten vast te leggen. Daar kijk ik met verwondering en bewondering naar.

Tot 1850 schilderden kunstenaars in hun atelier. Daar hadden ze pigment en olie waar ze verf van maakten. Buiten konden ze daar niets mee. Door de uitvinding van de tube in 1841 kwamen er verffabriekjes. De schilder kon daarna met drie tot vier tubes met de primaire kleuren alle kleuren maken. In het MonetAtelier heeft  een kofferezel gestaan, zoals Monet die gebruikte. Met het doek onder zijn arm en de kofferezel waar de verftubes en penselen in zaten kon hij overal naar toe. Hij zette de ezel op en begon te schilderen. Monet hield van het buitenleven. Wanneer de zon doorbrak, dan liep hij naar buiten om de impressie van die dag te pakken. Licht vond hij zo mooi en  hij was gek op luchten. Kleur staat bij gratie van het licht. Ter plekke legde hij waarschijnlijk tachtig procent van het schilderij vast, de rest voegde hij er later aan toe. Zo zijn er verschillende schilderijen waarvan we denken te weten dat de bootjes er later aan zijn toegevoegd. Hij hield van boten, daar had hij veel schetsen van. We hebben een onderzoek laten doen welke type boten hij allemaal heeft vastgelegd. Met een zo’n zeilschip zijn we in 2018 gaan varen, dat was geweldig. In de toekomst willen we meer van dergelijke vaartochten organiseren.’


Simone Ronchetti: ‘Joanne Zegers, kunstenaar en een van de Monetgidsen, laat goed zien hoe je impressionisme kunt herkennen. Op het schilderij met molen  Het Oosterkattegat zie je heel woelig water, je  hoort het bijna klotsen. En op het origineel van Huis aan de Achterzaan zie maar ook voel je dat het een mooie zomerdag was, je voelt de warmte. In Zaandam ging Monet voor het eerst een serie maken van hetzelfde tafereel. Zo zijn er drie schilderijen van de Voorzaan waar hij later bootjes uit zijn schetsboek aan heeft toegevoegd. Op het schilderij Molens in het Westzijderveld heeft hij dezelfde molens geschilderd, waarvan een met tegenlicht. Zo zie je wat licht kan doen. Ook is er een schilderij met een dukdalf, daardoor krijgt het diepte. Door foto’s uit het archief weten we dat dit er ook echt heeft gestaan.’

Echte Monet in atelier

Frits: ‘Er zijn nog steeds lopende onderzoeken. Zo is er een aquarel van een molen dat gekocht is door een kunsthandelaar in Spanje. Het was afkomstig uit hotel De Beurs in Zaandam, waar Monet vier maanden logeerde. Het heeft hier een tijd gehangen, de kans is groot dat we hier een echte Monet in huis hebben gehad. Papieronderzoek heeft uitgewezen dat het papier afkomstig is van een bedrijf uit London waar hij in de buurt heeft gewoond. Ook van vijf van de zes pigmenten is bewezen dat  ze in die tijd werden gebruikt. Er waren in die tijd ook ongeregistreerde pigmenten, dus het onderzoek gaat verder. Je moet zaken kunnen bewijzen zodat je het kunt geloven.’

Meer Monet in Zaandam

Lees nu ook deel twee Door de Ogen van Monet
En deel drie Vrijwilliger Frits van het MonetAtelier en het Blauwe Huis

Eerdere Zaanse Verhalen over Monet in Zaandam
Monet is springlevend