‘Het is voor veel mensen lastig te bedenken wat ze kunnen doen tegen de klimaatopwarming. Fietsen is goed – zeker ter vervanging van autorijden – recyclen en korter douchen ook. Maar de impact daarvan is minimaal vergeleken bij het eten van vlees of het maken van vliegreizen. Eten doe je iedere dag. Vegetarisch eten is de beste en leukste manier om het verschil te maken.’
Frank Holleman uit Zaandam schreef recent Fork Ranger, een eenvoudig kookboek met vegetarische recepten. Tevens bevat het verhelderende verhalen over de klimaatopwarming en hoe het werkt. Op een positieve manier wil Frank de lezer enthousiasmeren om een effectief verschil te maken.
Je kunt met vegetarische gerechten een bijzonder moment van de dag maken. En eens per week vlees eten en daar extra van genieten.
Eerder was Frank communicatiemanager bij Clean2Antarctica. Met een terreinwagen die was gebouwd van afvalplastic werd een expeditie ondernomen naar Antarctica. Zelf ging hij niet mee op expeditie. Wel stelde hij zichzelf daarna de vraag wat de grote oplossing zou kunnen zijn voor klimaatopwarming.
Waarom heb je een vegetarisch kookboek geschreven?
‘Ik at al enige jaren voornamelijk vegetarisch. Het is lastig om recepten te vinden die makkelijk klaar te maken zijn. Vaak bevat het moeilijke ingrediënten die niet zo bekend zijn. Of het kostte veel tijd, daar had ik geen zin. Al twee jaar riep ik dat het beter moest en kon en dat ik mijn eigen kookboek anders wel zou schrijven.
Door veel te lezen over klimaatopwarming en voedselproductie ontdekte ik dat eten een zeer belangrijke factor is waar je een verschil mee kunt maken. Ik kreeg hoop door de verhalen die ik las. Door voedsel anders te produceren kun je ook bijdragen om de natuur te herstellen. Het gaat dus niet alleen maar om minderen, maar ook om iets positiefs te creëren.
Toen ik de cijfers zag dat eten zo’n belangrijke rol speelde in de klimaatopwarming, was ik ook wel verbaasd. Daarom heb ik van de grap om een kookboek te maken werkelijkheid gemaakt.’
Ik ben een stadsmens, maar ik hou van de natuur. Ik ben geen foody! Wel iemand die een vegetarisch kookboek heeft gemaakt voor mensen die ook geen foody zijn.
Hoe kom je aan de vegetarische recepten?
‘Het was spannend om lekkere vegetarische gerechten te maken, zeker als je geen kok bent. Ik vond veel inspiratie in andere kookboeken en recepten online. Daarna heb ik veel gecombineerd en getest. Ook ben ik me gaan verdiepen in koken en verschillende smaken. Wat is de smaak van een specifieke groente en hoe kun je dit combineren tot een volledige maaltijd? Ik probeer graag dingen uit en ben niet bang om iets fout te doen. Vegetarisch koken is anders en moeilijk. Daar heb je hulp bij nodig. Daarom heb ik recepten opgenomen met ingrediënten die zoveel mogelijk aansluiten bij wat we al kennen. Veel kookboeken zijn geschreven door hobbykoks die uren in de keuken willen staan. Ik wil een half uur koken en dan moet het klaar zijn.’
Lokale groente is alleen duurzaam als het seizoensgebonden is. Een tomaat uit een kas in Nederland is minder duurzaam dan een tomaat die op een veld in Spanje groeit.
Hoe kun je duurzaam koken en eten?
Vlees is verschrikkelijk inefficiënt als voedsel. Het is een luxe dat we dat iedere dag eten. We hebben simpelweg niet genoeg land om iedere dag vlees te eten. Op de lange termijn is dat zelfs onmogelijk. Om de koeien en varkens van graan en mais te voorzien gebruiken we land om veevoer te verbouwen. Dit land zouden we ook kunnen gebruiken om te verbouwen voor menselijke consumptie.
Koeien stoten methaan uit, dat is een veel heftiger broeigas dan CO2.
De klimaatimpact van voedsel ligt voor 80-90% bij het kweken. Het transport is slechts een heel klein onderdeel, omdat het meeste per schip komt.
Het belangrijkste is om minder vlees te eten. Op twee staat minder zuivel en eieren. Pas daarna zou je je druk hoeven maken over seizoensgebonden of lokale groenten.
Hoe zie je de toekomst van vlees?
‘Vlees hoeft niet de wereld uit. Groentes die overblijven op het veld of in restaurants kun je aan dieren voeren. Zo krijgen ze een plek in een duurzaam systeem. We moeten de wereld niet omvormen om zoveel mogelijk vlees te eten. Door bossen te kappen voor grasland raken we onze biodiversiteit kwijt. We moeten zoveel vlees eten als de wereld ons kan geven.
Mijn verhaal is dat vlees lekker en bijzonder is, en dat je er heerlijk van kunt genieten in het weekeinde. Ik eet heel weinig vlees en dan van de beste kwaliteit. Sinds ik hier mee bezig ben geniet ik er veel meer van.’
Recepten zijn de beste vorm van actie. Je kunt ook minder spullen kopen, in harmonie leven met de natuur en mensen niet uitbuiten. Door vegetarisch te eten krijg je een nieuwe manier van leven.
Wat zie jij veranderen door de coronacrisis?
‘Nu veel is stilgezet vanwege de coronacrisis zien we wat echt belangrijk is. Dat is gezondheid, familie en vrienden. Economische groei of winst is nu even minder relevant.
Deze periode is ook een kans voor klimaatverandering. We kunnen nu nadenken over duurzame toekomstbestendige maatregelen voor als we weer mogen opstarten. We kunnen niet meer terug naar de normale situatie van daarvoor, die bestaat al niet meer.
Investeer in duurzame initiatieven. We moeten milieuvervuilende bedrijven niet in stand houden die anders later toch failliet zouden gaan. Het is goed om nu keuzes te maken in plaats van het vliegen te subsidiëren.
Normaal rennen we om zo productief mogelijk te zijn en alles voor elkaar te krijgen. Veel mensen realiseren zich dat ze normaal een hectisch leven hebben nu het zoveel rustiger is.’
We kunnen proberen daarna minder hectisch te leven.
Meer weten over het boek? Zie de link