‘Op kleine schaal zijn we een soort vredesstichters. Het is uitermate boeiend wat je tegenkomt, al die mensen en misverstanden.’
Aan het woord is Gert, buurtbemiddelaar bij BeterBuren Zaanstad. De vrijwilligers gebruiken alleen hun voornaam, een mailadres en telefoon van BeterBuren zodat ze niet betrokken blijven bij de zaken waar ze voor worden ingezet.
Gert is volgend jaar tien jaar buurtbemiddelaar. Bij BeterBuren zijn er opvallend veel vrijwilligers die al zo lang betrokken zijn. Om nieuwe mensen te enthousiasmeren voor dit vrijwilligerswerk vertelt Gert graag zijn verhaal. ‘Ik had een drukke baan, maar ik vond dat je er iets naast moest doen. Buurtbemiddeling is nobel werk, ik heb het nooit als belastend gezien. Nu ik met pensioen ben, heb ik er meer tijd voor.’
Mensen zijn altijd boeiend
‘De afgelopen tien jaar zijn voorbijgevlogen! Het is zo boeiend om te zien en horen hoe het met de mensen gaat. In mijn werk paste ik vaak ook mediation (bemiddeling) toe. Zorg dat je er met elkaar uitkomt! Je wilt na afloop dat iedereen tevreden is. Ik hou niet van winnaars en verliezers.
Bij onderhandelingen gaat het om vertrouwen dat je er samen iets moois van wilt maken.
Misverstanden kun je uit de weg ruimen door met elkaar in gesprek te gaan.
Het is onvoorstelbaar wat je soms hoort en meemaakt. Ik ben wel avontuurlijk ingesteld, daarom vind ik dit werk zo leuk. Mensen zijn altijd boeiend.’
Buurtbemiddeling gaat om vertrouwen
Wanneer buren een conflict hebben, dan wenden ze zich soms tot de politie of andere hulpverlening. Zij verwijzen door naar BeterBuren, of een buur meldt zichzelf direct. Het verhaal van Buur 1 wordt genoteerd en de buurtbemiddelaars komen in actie.
‘We gaan altijd met 2 bemiddelaars op stap. We staan voor neutraliteit. Als de een wat meer weerstand voelt, dan neemt de ander het over.
We gaan gewoon luisteren wat er aan de hand is. Bij de buur die de aanvraag heeft ingediend, word je altijd met open armen ontvangen. Ze hopen dat je hun belang gaat dienen. Wij gaan echter het probleem niet oplossen. Dat moeten ze zelf doen. Vervolgens bellen we onaangekondigd aan bij Buur 2. Het is iedere keer weer verrassend dat het lukt. Vaak zeggen mensen dat ze geen tijd hebben en dat je even snel binnen mag komen voor vijf minuten. Vervolgens zit je een uur op de bank. De kwestie waar een conflict over is, is vaak niet zo interessant. Wel het verhaal dat erachter schuilgaat.’
Hoe werkt BeterBuren?
Inez De Jaegher is projectleider bij BeterBuren: ‘Jaarlijks krijgen we zo’n 400 aanvragen voor buurtbemiddeling in Zaanstad en Wormerland. We vinden het belangrijk dat de aanvrager binnen twee weken wordt teruggebeld om een gesprek in te plannen.
Hoe langer een ruzie duurt, des te hoger wordt de drempel om hulp te zoeken.
Dat doet veel met mensen, ze staan er mee op en gaan ermee naar bed. Door Buurtbemiddeling ondersteunen we hen bij herstel van de communicatie en worden er goede afspraken gemaakt.
Regelmatig weten mensen helemaal niet meer wat de echte reden was voor het conflict. Er is vaak sprake van invullingen en aannames die niet worden gecheckt. Wanneer ze hun kwetsbaarheid laten zien, dan worden ze door elkaar weer gezien als mens. Daar ligt de oplossing. Je zoekt naar de verbinding, hoe ze het samen weer goed kunnen hebben als buren. Een buurtbemiddelaar trekt geen conclusie, de mensen moeten het zelf oplossen. Dan beklijft het echt. Buurtbemiddelaars komen iets brengen, dat voelen mensen.
Mensen willen van nature elkaar geen kwaad doen. Wanneer je de kwetsbaarheid bij de ander ziet, dan ontstaat er ook begrip. Je wordt dan milder.
De oplossing is nooit ver weg.’
Een buurtbemiddelaar heeft best een pittige klus. Je moet het kunnen en willen. Neutraliteit is belangrijk en dat je goed communiceert en luistert.
Ontgiften
Gert: ‘Als buurtbemiddelaar volg je regelmatig trainingen. Daar wordt vaak het woord ontgiften gebruikt. Er zit vaak zoveel ellende en pijn achter het conflict. Heel vaak heeft het veel invloed op de mensen. Wanneer je bij allebei de buren hun verhaal hoort, dan is het iedere keer weer verbazingwekkend wat mensen delen. Je komt als vreemden aan, maar je hoort al snel zoveel.
Nadat we van Buur 1 en 2 het verhaal hebben gehoord, volgt er een bemiddelingsgesprek. Daarvoor zijn er acht locaties in Zaanstad beschikbaar, zodat het gesprek plaatsvindt op neutraal terrein. De buren krijgen de opdracht mee om na te denken wat ze willen inbrengen als oplossing. Vaak praten mensen eerst alleen tegen de bemiddelaar, soms hebben ze elkaar jaren niet gesproken en dan moet er eerst iets worden overwonnen. Daarna krijgen ze te horen dat ze beter tegen hun buur kunnen praten.
We praten met elkaar, niet over elkaar.
Wanneer het emotioneel wordt en mensen vertellen wat het conflict met hen doet, dan zie je heel vaak dat de ander dan geraakt wordt.’
Gelijk of geluk
‘Als mensen met elkaar in gesprek gaan, dan verloopt 90% van de gesprekken positief. Na een paar weken nemen we contact op. Soms is er nog een extra gesprek nodig. In een enkel geval zijn mensen er toch nog niet aan toe of zoeken ze liever een juridische oplossing. We zeggen altijd: “Wilt u uw gelijk of uw geluk, dat laatste kunt u zelf halen.”
Inez: Uiteindelijk moeten we het toch met elkaar doen.’
Gert besluit: ‘Bij de nazorggesprekken is het altijd leuk om te horen hoe mensen elkaar soms weer gevonden hebben en elkaar weer helpen. Vaak waren de mensen eerder goede buren en weten ze helemaal niet meer waar het mis is gegaan. Een onderhandelaar is dan goud waard. Dit werk is een verrijking voor je leven. We leren zoveel van elkaar.’
Op de website van BeterBuren Zaanstad staan veel tips wat je zelf kunt doen om het gesprek weer op gang te krijgen. Je vindt hier ook informatie in vijftien talen. Meer weten of heb je interesse om buurtbemiddelaar te worden? Neem dan contact met zaanstreek@BeterBuren.nl. In februari is weer een training. Je wordt gekoppeld aan een ervaren buurtbemiddelaar.
