Westzaan heeft veel verenigingen. Op de Dag van Westzaan (28 september 2024) zie je hoeveel mensen er actief zijn. ‘Al die clubs zijn heel belangrijk, ze spelen een grote rol in het leven. Zo blijven we dorps, dat moet ook.’
Op de Dag van Westzaan is het Schaatsmuseum open en op afspraak. Je vindt het achter de IJsclub Lamert Melisz, Zuideinde 168 in Westzaan.
Dit is toch schitterend?!
Vol trots wordt het Schaatsmuseum getoond door Antoon Kuiper die al sinds 1993 voorzitter is: ‘We zijn hier zo groos op. Dit is toch prachtig?! We doen dit samen met een groep enthousiaste vrijwilligers.’
Gerrit Visser, die eerder voorzitter was van de ijsclub had in zijn woonkamer een collectie schaatsen. Na zijn verhuizing heeft de ijsclub de collectie van hem gekocht.
Antoon Kuiper is voorzitter van de IJsclub Lamert Melisz en van de stichting Schaatsmuseum: ‘In 1995 zijn we gestart met het museum. In vijf jaar tijd hebben we met hulp van bedrijven en veel Westzaners het Schaatsmuseum eigenhandig gebouwd. Het heeft 42.000 gulden gekost. Letterlijk alles hebben we gekregen. Dat is echt Westzaans. In 2000 werd het geopend door Janny Kelder, de vrouw van de penningmeester en mijn vrouw Inge Jongewaard. Uit Westzaan, de Zaanstreek en uit heel Noord-Holland krijgen we schaatsen, sleeën, een koetsje en van alles wat met schaatsen te maken heeft. We selecteren niet. Gewone schaatsen gaan naar de opslag, we gooien niets weg.’
De mooie stukken komen in het museum, nadat er in naslagwerken gegevens zijn opgezocht om de bijzondere waarde van de schaatsen te benadrukken.
Zwieren op het ijs
Tot de collectie behoren de medailles van De Ruiter die woonde op de Dam in Zaandam. ‘Hij was Nederlands kampioen kunstrijden, dat is een soort zwieren dus niet te verwarren met kunstschaatsen.
Coby Borst zat in de Nederlandse kernploeg. Haar vader was molenaar op de Woudaap in Krommenie. We hebben een kast vol met haar medailles voor de korte afstanden. Die hebben we gekregen nadat Coby Borst in de Ardennen geschept werd door een auto en verongelukte. Haar vader heeft op 50-jarige leeftijd nog een keer de marathon gewonnen, dat was heel bijzonder.’
Een aankleedpop heeft het tenue aan van Jan van Drunen. Deze schaatser – die woonde aan de JJ Allanstraat in Westzaan – was een kampioen op de korte baan. Met de brommer reed hij alle ijsbanen van Nederland af. Hij was zo succesvol met het prijzengeld dat hij zijn baan kon opzeggen.
Op zoek naar een partner
‘Het museum staat eigenlijk op laag water. Bij de oprichting hebben we er een stichting van gemaakt zodat we de btw terug konden krijgen. Daardoor moet je ook entreegeld vragen. We hebben er zo hard aan gewerkt met veel mensen. Alleen komen er helaas weinig bezoekers.
We zijn daarom op zoek naar een partner die de hele collectie over wil nemen.
Alles hebben we gekregen, we moeten er voor zorgen dat het bij elkaar blijft. Sommige stukken zouden we voor geld kunnen verkopen, dat gaan we niet doen. Door de notaris is vastgelegd dat we niets mogen verkopen en dat de items anders terug moeten naar de schenker. De verwarming en onderhoud kosten wel geld, die worden nu opgebracht door de ijsclub.’
‘De Zaanse Schans heeft geen interesse. We hebben ook het Schaatsmuseum in Hindelopen benaderd, maar zij hebben alles al. Voor ons geldt: alles of niets. Eerder hebben we ook het archief gekregen van een andere schaatsclub, daar horen zoveel verhalen bij. Dat ga je toch niet naar de papierbak brengen? Omdat wij er ook geen plaats voor hebben, is het goed dat het nu is ondergebracht bij het Gemeentearchief Zaanstad.’
We zijn benieuwd hoe lang we het nog kunnen volhouden als schaatsmuseum. Ik heb er af en toe wel slapeloze nachten van.’ Om toch het interview af te sluiten met: ‘Dit museum is toch schitterend?!
De vrijwilligers weten overal een leuk verhaal over te vertellen. Op De Dag van Westzaan (28 september 2024) is het museum open. Verder is het museum alleen op afspraak te bezoeken. Tel 06 21673015 of 075 6163560.
Lees ook het eerste verhaal van Antoon Kuiper over de ijsclub.