Bij de Sluis 2.0 in Zaandam staat buiten een klein groepje mannen te praten. In het Nederlands word ik welkom geheten. Het is pauze. De tafels binnen zijn gevuld met vrouwen uit diverse landen die druk met elkaar kletsen. Af en toe hoor je een bulderend gelach. Het is altijd gezellig in De Sluis vertellen de nieuwkomers over de ontmoetingsplaats waar verschillende keren per week taalles wordt gegeven.
Dat vrijwilligers en bezoekers De Sluis kunnen waarderen, laten ze zien met hun reacties in het Sluisboek die cursief zijn afgedrukt bij onderstaand verhaal.
Laatste nieuws: De Sluis 3.0 wordt voortgezet bij de Honigfabriek in Koog aan de Zaan. Op 3 april 2019 is de opening.
Waarom heet het De Sluis?
De naam dateert uit de periode dat vluchtelingen van de boten, de noodopvang in de Achtersluispolder, terecht konden op een tijdelijke locatie die – zoals je natuurlijk al begrepen had – De Sluis werd genoemd. Toen de noodopvang werd opgeheven bleken er steeds meer nieuwkomers met een verblijfstatus in Zaanstad te komen die behoefte hadden om de taal te verbeteren en te integreren. Vluchtelingenwerk in de Jufferstraat in Zaandam bood direct haar ruimtes aan op de tijden dat ze niet in gebruik zijn. Zo kunnen nieuwkomers hier nu vrijdag, in het weekeinde en op de dinsdagavond terecht bij De Sluis 2.0.
De vrouwen geven aan dat het tijd is voor de les. Stipt op tijd begint de les na de bel en heeft Truus tijd om wat vragen te beantwoorden.
Waarvoor komen mensen naar De Sluis?
Truus Vegter en Sarah Angenent zijn de coördinatoren van De Sluis. ‘De mensen komen hier vooral voor de taal. Ze volgen vaak al taalcursussen. In De Sluis kunnen ze met Nederlanders praten en hun huis-tuin-en-keuken-Nederlands oefenen. Scholen komen daar vaak niet aan toe. Door de vrijwilligers die hier met hen Nederlands oefenen krijgen ze ook een sociaal en maatschappelijk netwerk. Door die contacten komen ze makkelijker aan een taalstage of werk. We hebben geen drempel, omdat het gratis is en er geen wachttijden zijn.’
Uit het Sluisboek: Ik kom uit Syrië. Ik ben in Nederland sinds september vorig jaar, 2017. Ik kom naar de Sluis voor Nederlandse taal. Ik wil graag contact hebben met Nederlanders. Ik vind de Sluis leuk en kom ik graag. Ik wil graag Nederlands praten. Ik vind de vrijwilligers aardig en behulpzaam. Ik raad anderen aan om naar de Sluis te komen. Ik wil graag in de Sluis Nederlands leren.
Hoe werkt De Sluis?
‘Door met vrijwilligers de taal te oefenen en veel te praten bevorder je een snelle integratie. Op die manier halen nieuwkomers sneller een hoger taalniveau, mede doordat ze hier voor hun examens kunnen oefenen. Veel en goed oefenen werkt.
Uit het Sluisboek: Ik vind de Sluis voor de statushouder heel belangrijk om Nederlands te leren. En om te praten met Nederlandse mensen.
De Sluis is een speciale plaats om goed Nederland te leren.
Ik bedank de gemeente voor De Sluis.
We vragen de mensen regelmatig waar ze behoefte aan hebben en dat proberen we dan te organiseren. Zo bieden we watergewenning aan, verkeerslessen, sollicitatietraining en ehbo. En we ondernemen soms uitjes naar het Zaantheater of de Zaanse Schans of we gaan als afsluiting van het seizoen picknicken.’
Uit het Sluisboek: Mijn leeftijd is 68 jaar. Ik kom uit Syrië. Ik ben 14 maanden in Nederland. Ik leer Nederlands door te oefenen, herhalen, luisteren, lezen plus Kennis van de Nederlandse Maatschappij.
Ik kom naar de Sluis om Nederlands te leren en contact te maken met mensen, voor de gezelligheid. Ik vind iedereen vriendelijk. Het is heel belangrijk voor mij, want ik kan niet in school de taal leren.
Ja, ik wil graag anderen te raden naar de Sluis te komen. Hoewel de docenten vrijwilligers zijn, werken ze als professionals. Zijn heel aardig. Zij geven de les van harte.
Wat is de rol van De Sluis in Zaandam?
Truus Vegter: ‘Er zijn verschillende organisaties actief voor nieuwkomers. Omdat we de organisaties kennen, zijn er korte lijnen en kunnen we mensen snel doorverwijzen als ze met vragen bij ons komen. Doordat we hier een vertrouwensband opbouwen merken we dat mensen hun zorgen wat makkelijker bij ons uiten. Wij zijn onafhankelijk en werken niet vanuit een geloof of politieke voorkeur.
We hebben een appgroep opgericht voor alle betrokken organisaties die zich inzetten voor nieuwkomers. Zo kun je elkaar goed op de hoogte houden van de activiteiten. Regelmatig voeren we overleg met elkaar, steeds op een wisselende locatie.’
Uit het Sluisboek: Ik ben vrijwilliger bij de Sluis sinds juli 2016. Toen de vluchtelingenstroom ook Zaandam bereikte, meldde ik me aan. Ik moest iets doen, dat wist ik zeker.
De sfeer was bijzonder. De vluchtelingen waren allemaal welkom, de vrijwilligers net zo. En de mensen die de taal wilden leren, waren allemaal zeer gemotiveerd.
Voor de cursisten die nu De Sluis bezoeken geldt dat net zo. Ze komen graag, dat is aan alles te merken.
Wie komen er bij De Sluis in Zaandam?
‘Het is een mooie mix van Nederlanders en nieuwkomers die hier graag komt,’ vertelt Truus Vegter. Gemiddeld komen er zo’n negentig nieuwkomers per week. ‘Vooral in het weekeinde wordt De Sluis druk bezocht. We krijgen statushouders en nieuwkomers uit diverse landen, zoals Rusland, Brazilië, Venezuela, Senegal, Somalië, Iran, Irak, Syrië, Eritrea, Oekraïne. Maar er komen ook Zaankanters met een Turkse of Marokkaanse achtergrond die hun Nederlands willen verbeteren. We hebben zo’n 35 taalmaatjes en daaromheen nog een groep vrijwilligers die zich bezighoudt met andere zaken, zoals de extra workshops of het regelen van spullen voor nieuwkomers.’
Uit het Sluisboek: Ik ben sinds januari 2018 vrijwilliger in De Sluis. Ik oefen de Nederlandse taal met mensen die in De Sluis komen. Ik vind het heel erg leuk. Het geeft me energie, ik voel me gewaardeerd en we hebben veel lol. Ik ga iedere dinsdagavond met veel plezier naar De Sluis, en kan het iedereen aanraden. Om Nederlands te leren of om Nederlands aan mensen te leren. En je leert zelf iedere keer weer iets bij.
Waarom doen de taalmaatjes het?
‘Het kost je maar twee uurtjes en de taalmaatjes geven aan dat er diverse redenen zijn om dit te doen.’ Truus Vegter laat het Sluisboek zien met diverse uitspraken hoe zowel vrijwilligers als de bezoekers De Sluis waarderen. Een paar reacties vind je terug in dit artikel. ‘Je hoort vaak dat je hier erg gewaardeerd wordt en dat het effect van je vrijwilligerswerk heel groot is. Regelmatig komen nieuwkomers hier met koekjes of taart om hun taalmaatje te bedanken omdat ze hun examen hebben behaald. Dat werkt natuurlijk extra stimulerend.’
Vrijwilligers vinden het prettig dat er geen verplichtingen zijn.
Ik ben hier ook vrijwilliger vanwege het contact met mensen met wie je anders nooit in contact komt, is fantastisch. Het is gelukkig geen éénrichtingsverkeer: er zijn mensen die op me afkomen en graag opnieuw les van me willen hebben, zowel beginners als gevorderden (heel vleiend vind ik dat, stiekem).
Klik hier voor een overzicht van activiteiten voor en met nieuwkomers in Zaanstad.