‘Volgens mij was jij (een van de) eerste die mij heeft geïnterviewd bij eetcafé De Fabriek,’ lacht Pieter Grandiek. ‘Dat was voor het boek Kijk Zaans. Heel leuk als jij de laatste bent voor wellicht het allerlaatste interview.’ Na 16 jaar stopt Pieter Grandiek. Hij draagt het 1 juni over aan Thomas Grandiek en Serge Sonius. Leuk om te weten is dat Thomas de zoon is van Niek Grandiek met wie Pieter eerder 12 jaar het zeer succesvolle eetcafé De Batavia runde in Wormer. Ze organiseerden daar onder meer Bokkietochies, de Bruine vloot en literaire diners.
Pieter Grandiek (28 mei 2025): ‘In 2009 nam ik eetcafé De Fabriek over. Net zoals De Batavia is dit een monumentaal pand met een mooi terras aan de zonzijde, de warme kant van de Zaan. Ik trof een in zichzelf gekeerde organisatie aan. Je hoorde er wel of niet bij. Om de horeca weer leven in te blazen moesten de deuren weer open worden gezet. Bij De Batavia was het concept dat we er een dorpsplein van hadden gemaakt. Het was leuk om naar toe te gaan. Je kwam er mensen tegen met wie je wellicht gezamenlijk iets kon ondernemen, bijvoorbeeld met sport of iets cultureels. Dat concept werkt goed, dus dat heb ik doorgezet bij De Fabriek.’
Citaten uit het boek Kijk Zaans (2012)
‘We doen bijzondere dingen en bieden het publiek graag iets extra’s, net zoals een zondagsbijlage van een goede krant doet. Bezoekers komen hier voor kwaliteit.’ In een paar jaar tijd hebben Parwin van het Filmtheater en Pieter van het eetcafé een echte uitgaansgelegenheid gecreëerd. ‘Wij trekken een gezellig, vriendelijk en geïnteresseerd publiek dat op de leestafel graag een kwaliteitskrant treft, en het waardeert dat er een goed glas wijn wordt geschonken.’
Pieter Grandiek heeft onder andere de literaire diners in het Wilhelminapark en de Kinderboekenmarkt tot een groot succes gemaakt. ‘Ook bij De Fabriek maken we allerlei spannende verbindingen tussen muziek, eten, film en boeken. Ook bieden we een podium aan Zaanse amateurkunstenaars. Elke maand hebben we wisselende exposities. We willen graag de plek zijn waar je met (veel) mensen samenkomt. We laten proefballonnetjes op om te ontdekken wat wel of niet werkt.’
Citaten uit een artikel over Platform aan de Zaan (2014)
Pieter Grandiek van eetcafé De Fabriek was direct enthousiast toen Saskia de Man en Debora Timmerman van de Gemeente Zaanstad polsten of hij interesse had om een podium te bieden voor maatschappelijke initiatieven: ‘Ik hoefde geen moment na te denken. De meeste horecabazen hebben vooral oog voor het consumeren. Mijn doel is juist om iets neer te zetten waar de bezoekers iets kunnen beleven, waar ze iets mee kunnen maken en waar leuke mensen bijeenkomen die elkaar willen ontmoeten. Via Platform Aan de Zaan kun je gezamenlijk netwerken rond thema’s.
Het platform is voor en door mensen die hun buurt of omgeving een stukje mooier en socialer maken.
Sommige initiatieven zijn bij ons ontstaan. De avond rond mantelzorgers was prachtig. Dat had ik nooit van tevoren kunnen bedenken. Daar is de stichting MOE geboren. Ook Simone Ronchetti, de initiatiefnemer van Tussen Zuiddijk en Zaan, kreeg bij ons het idee om de sociale cohesie in haar buurt een flinke boost te geven. Peter Meijn heeft hier zijn plan gepresenteerd voor de LOADS in Krommenie, die nu een zeer gewaardeerde plek is voor alle lagen van de bevolking. De stichting Monet in Zaandam is ook zo’n mooi voorbeeld. En we hebben veel avonden georganiseerd rond duurzaamheid.
Hier komen mensen die zich druk maken om de samenleving. Het is goed als ze ons op een bepaald moment niet meer nodig hebben. In de maatschappij spelen allerlei vraagstukken. Via Platform Aan de Zaan kun je gezamenlijk nadenken over de oplossingen. Wij werken van onderaf, dus de bewoners bedenken zelf de thema’s en de oplossingen.’
Debatcentrum Vonk, popquiz, muziek en movie
Pieter Grandiek (28 mei 2025): ‘In de coronaperiode hebben we onszelf met Platform Aan de Zaan opnieuw uitgevonden. Ron Brisé, die eerder bij de gemeente werkte, kwam ook vaak naar ‘ons dorpsplein.’ Alle thema’s waren al regelmatig aan de orde geweest. Hij kwam met het voorstel om een andere vorm te bedenken. Samen met Rob Smits en Martin de Ruiter, die al vel jaren actief waren bij Platform aan de Zaan, is Debatcentrum Vonk opgericht. Veel debatavonden waren en zijn bij De Fabriek, maar we trekken nu ook de stad in.’ Zie ook het artikel over Solution Dance Center.
‘Laatst keek ik op mijn Facebookpagina wat hier de afgelopen 16 jaar is georganiseerd. Dat is zoveel. Als je een microfoon en podium hebt, dan kunnen mensen heel laagdrempelig hier iets organiseren. De popquiz is bijvoorbeeld zeer populair. We kiezen altijd muziek voor verschillende generaties.
Heel bijzonder zijn ook de muziek en movie avonden. We kiezen dan een bekende muzikant of band en ik vertel er dan vooraf een verhaal over. Daarbij zoek ik altijd naar een Zaanse link. Zoals in geval van Charles Aznavour die ooit een bezoek bracht aan Wastora en uitgenodigd werd bij D’Swarte Walvis.
De spelletjeskast werkt ook goed. Mensen wonen steeds kleiner en dan is het leuk om naar het café te gaan om even de deur uit te gaan. We hebben hier een heel leuk terras en een prachtig assortiment speciaal bieren. Het lijkt een beetje ouderwets in deze tijd waar iedereen veel bezig is met de smartphone, maar het werkt. Zaandam is tegenwoordig enorm in trek bij toeristen en zij vinden dit soort plekken heel fijn. Zo zien we ze vaak een paar dagen achter elkaar terugkomen.
Ook belangrijk om nog te benoemen is dat ik heel blij ben dat het cultuurcluster er niet is gekomen.
Het was in die tijd erg spannend en het was een bedreiging voor ons voortbestaan. Gelukkig ging het niet door.’
Afscheid Pieter
‘Ik ben nu 64 jaar, dan wordt het wel steeds zwaarder om zeven dagen per week een café te runnen. In de zomer ga ik uitpuzzelen wat ik de komende jaren ga doen. Ik heb al verschillende ideeën. Laat me nog maar even met rust, dan horen jullie vanzelf wel wat het wordt. Ik heb een neusje voor leuke dingen, er komt vast dus wel iets leuks.’
Thomas nuanceert het stoffige
Thomas Grandiek neemt het over met zijn compagnon Serge Sonius. Thomas stond deze week ook een interviewer van het NH Dagblad te woord: ‘De kop van het artikel in Dagblad Zaanstreek luidde “Het stoffige moet eraf.” Daar heb ik al veel reacties opgehad. Wat we bedoelden, is dat er een frisse wind gaat waaien. Op het terras komt nieuw meubilair, binnen gaan we de verlichting wat aanpassen en we gaan de bar en keuken beter werkbaar maken.
De huiselijke sfeer willen we absoluut behouden. De kracht is dat iedereen zich hier snel thuisvoelt en dat je er makkelijk naar binnenwandelt. De activiteiten zoals de quiz, de debatavonden en bespreking behouden we graag. Dat is hartstikke leuk en dat trekt veel mensen. Dat is goed voor de Zaanstreek, dus natuurlijk willen we daar mee verder.
Het eetcafé willen we 1 niveau hoger tillen. Met deze aanpassingen kunnen we goed weer tien jaar verder met Pieters erfenis.’
Meer weten? kijk op de website van De Fabriek en Debatcentrum Vonk.