Wanneer je buiten een schilderproject hebt, dan leer je snel de buurt kennen. Veel mensen komen een praatje maken. Zo hoor je wat er leeft. Mensen zijn heel enthousiast. “Wat is het vrolijk. Dat doet ons goed.” De reacties zijn heel leuk.
Ieder jaar is er bij Anton de Kombrug in Zaandam de Keti Koti herdenking. Hierbij wordt de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen herdacht.
Keti Koti wordt in Zaanstad georganiseerd door de stichtingen Comité 30 juni – 1 juli, Samen 1 Samen Sterk en de Afrikaanse Diaspora Vereniging Nederland en de Klankbordgroep Zaan Stedelingen van Surinaamse Afkomst.
Zondag 3 juli 16 tot 23 uur Familiefeest bij Podium FluX
Afschaffing slavernij 1 juli 1863/73
Orlando Ronny Hellings van de Afrikaanse Diaspora Vereniging Nederland en DENK Zaanstad: ‘Op woensdag 1 juli 1863 werd de slavernij op papier afgeschaft. KWAKU is de West-Afrikaanse naam voor een manspersoon die op woensdag is geboren. KWAKU werd daardoor het symbool en de naam van het festival in Amsterdam Zuid-Oost. De slavenhouders kregen toen per slaaf een bedrag aan compensatie en zij werden verder vergoed voor verloren inkomsten. De slaven moesten echter verplicht nog tien jaar door blijven werken op de plantages om zichzelf vrij te kopen. Vandaar dat wij het jaar 1873 aanhouden voor de daadwerkelijke afschaffing van de slavernij in de Nederlandse koloniën.
We waren vroeger een actieve gemeenschap in Zaandam. De afgelopen jaar was het stil. Daar willen we weer verandering in brengen. We willen meer van onszelf laten horen.’
Bij de jaarlijkse herdenking werd besproken dat er wel wat meer mocht gebeuren bij de Anton de Kombrug. Zou het een idee zijn om de brug te beschilderen zodat het gebied waar de krans wordt gelegd wat aantrekkelijker wordt?
Beschildering Anton de Kombrug
Kunstenaar Sjors Knol bezocht regelmatig de Keti Koti herdenking. Hij bedacht een ontwerp en betrok collega-kunstenaar Olivier Rijcken erbij.
Olivier Rijcken: ‘Op aanbeveling van Sjors had ik het boek ‘Wij slaven van Suriname’ gelezen van Anton de Kom (1898-1945). Dit maakte veel indruk.
Zelf ben ik ook opgegroeid in Afrika. Wij hadden ook personeel. De lonen zijn heel laag. De situatie in veel Afrikaanse landen is nog net zo scheef als vijftig jaar geleden. Het verschil tussen arm en rijk wordt alleen maar groter. Dus toen Sjors vroeg of ik mee wilde doen, was het antwoord “Ja graag.” Ik heb met meer muurschilderingprojecten ervaring opgedaan en snap hoe de gemeente werkt. Daarom dacht ik hierbij te kunnen helpen. Er komt echter veel kijken bij kunst in de openbare ruimte, zoals een adviescommissie, een openbare aanbesteding, beheer en onderhoud waardoor het in 2021 niet meer lukte. En er is een terechte eis dat de gemeenschap waar het om gaat er bij betrokken is. Dat wilden wij natuurlijk ook. Zo zijn we met de klankbordgroep tot een ontwerp gekomen en hebben een week met meer dan 15 mensen geschilderd, mensen van de Surinaamse en Antilliaanse gemeenschap, vrienden en donoren.’
Kaarten en symbolen
‘Bent u de initiatiefnemer? Wat goed dat jullie dit doen!’
Een buurtbewoner stopt om de schilders te complimenteren, die aan het werk zijn bij de Anton de Kombrug.
Onder de brug begint het met een kaart die herkenbaar is als Nederland. Daarop volgen Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint-Eustatius, Sint Maarten en als laatste Suriname. Aan de andere kant van de brug zijn de decoraties hetzelfde, maar dan in spiegelbeeld.
Ze laten meer Afrikaanse invloeden zien, de trots waar de mensen vandaan komen. De kleuren wit, rood, zwart en geel verwijzen naar de spirituele Afrikaanse kleurenleer. Op sommige punten komen de kleuren bij elkaar. Meer weten over de kleurenleer en het project, bekijk dan de link.
Olivier Rijcken: ‘Bij kunst gaat het vaak om fasen. Zo is er ook een plan voor een monument. We zijn benieuwd hoe er gereageerd wordt op de schilderingen. Wie weet komt er ook een fase twee waarin buurtbewoners vragen of de lege wanden wat leuker kunnen worden. De kans is dat het dan ook echt gebeurt.’
Meer weten over Keti Koti Zaanstreek? Bezoek dan de website.
