Het begint met koffieprut. En eindigt met oesterzwammen. Daarachter ligt de ambitie om met een simpel afvalproduct de omgeving iets mooier te maken. Jack Wink uit Koog aan de Zaan heeft inmiddels de bijnaam Paddoman.
‘Een aantal jaren geleden moest ik vanwege een burn-out afscheid nemen van mijn baan in de ICT. Ik was al suikerziek. Alles draaide in die periode om mij als patiënt. Maar ook voor het gezin betekent het veel als een van de gezinsleden diabetes heeft. Neem je bijvoorbeeld nog wel cola in huis en hoe ga je koken?
Bij mij vormde een plan om iets te ondernemen voor de gezinsleden van diabetici. Dit zijn immers mantelzorgers, daarom heb ik toen contact gezocht met Micky van de Stichting MOE. Het kwam er niet van om het idee nader uit te werken, maar wel stond voor mij vast dat ik mensen wilde ondersteunen. Het idee ontstond dat ik mensen wilde helpen met hun voeding.
Bij een introductiedag over zwammen kwam ik Rotterzwam tegen. In Engeland hadden ze ontdekt dat je met koffieprut oesterzwammen kon kweken. Zo’n drie jaar geleden is het overgewaaid naar Nederland. Daar zag ik ook wel toekomst in. Ik was er inmiddels achter gekomen dat vreemd genoeg in vlees van de supermarkt soms suiker is toegevoegd. Vegetarisch eten of af en toe een vleesvervanger zou dus wel een goed idee zijn. Wanneer je een eitje toevoegt aan een oesterzwam, dan is het net zo voedzaam als vlees. Het is ongeveer even duur. En je kunt het op dezelfde manier bereiden. Een voordeel is ook dat je zeker weet dat er geen bijproducten aan zijn toegevoegd.
In de supermarkt is het moeilijk om een zuiver stukje vlees te vinden. Een oesterzwam is wel puur natuur.
De koffiezaken vinden het een geweldig idee. Zeker ondernemers die maatschappelijk bewust en groen ondernemen. Zo hebben ze minder afval en wordt het op de juiste manier verwerkt. Mijn plan is om bij koffiezaken dagelijks het koffieprut op te halen. Dat haal je dan weg uit de afvalstroom, zodat het niet de verbrandingsoven in hoeft. Wanneer het bedrijf groeit, dan ga je het op termijn over aanzienlijke getallen hebben. Voor de oesterzwam maakt het niet uit welk type koffieprut ik gebruik.
De koffiezaken hebben veel interesse
Hoe werkt het ?
‘Met koffieprut, kalk, houtzaagsel van molen Het Jonge Schaap, en de schimmel broed en water maak je een mengsel. Dat doe je in een zak die je ophangt. Je maakt er sneetjes in die je afplakt. Bij de productie simuleert men een bos in de herfst en de winter en na vier weken in de herfst en twee weken in de winter kun je oogsten. Door de scheuren knallen de oesterzwammen naar buiten. Het is allemaal niet zo moeilijk. De juiste temperatuur is wel essentieel.’
Waar zit het bedrijf?
Jack werkt alsnog in zijn schuur. ‘Ik ben op zoek naar een grote ruimte in Zaanstad, een grote kelder zou ideaal zijn, om het hele jaar door de herfst en de winter na te bootsen. Nu is het in de zomer te warm in mijn schuur om oesterzwammen te kweken. Je hebt de juiste temperatuur, mate van licht en luchtvochtigheid nodig voor een goed resultaat.’
Wat doe je met de oesterzwammen?
‘Er zijn al twee horecabedrijven die interesse hebben om het op de kaart te zetten. Ik wil vooral als groothandel aan horeca en biologische winkels leveren. In de toekomst wil ik ook producten ontwikkelen, maar ik ga dit niet zelf fabriceren. Zwamburgers, bitterballen, kroketten: ik zie talloze mogelijkheden met oesterzwammen voor vegetariërs en veganisten.
Paddenstoelen worden al gebruikt voor penicilline. En er kan biobrandstof van gemaakt worden. En paddenstoelen worden ook ingezet voor olierestafval die dan wordt afgebroken. Na acht weken is de olie weg en komen de beestjes en plantjes weer tevoorschijn. Dit is een prachtige oplossing voor een milieuramp met een natuurlijk middel.
De koffieprut kan ik twee keer gebruiken. Daarna is het compost en wormenthee (pokon is merknaam) voor de tuin.’
Werk je alleen?
‘In de opstartfase zal ik de komende jaren alleen werken. Wanneer het bedrijf goed loopt, dan heb ik de ambitie om meer mensen aan te trekken. Werknemers met een burn-out kunnen in dit bedrijf weer een stap maken om terug te keren in de werkende maatschappij. Er zijn al verschillende organisaties die de mensen dan willen begeleiden op de werkplek.
Het contact met Ron Rijser is al gelegd opdat de Prinsenstichting de logistiek kan doen. Medewerkers kunnen in de toekomst met een elektrische bakfiets dagelijks de koffiezaken langs.
Met het Natuur Milieu Educatie Centrum ben ik een samenwerking aangegaan. Kinderen kunnen op scholen met een zak aan de slag. Zo kunnen ze weer lekker met hun vingers in de prut wroeten en zelf ervaren waar oesterzwammen vandaan komen. Het gaat om de belevenis.’
Ben je er klaar voor?
‘Een aantal zaken zijn voldoende voorbereid en uitgedacht. Nu is de volgende stap de ruimte waar ik echt kan starten. In het begin zal er nog weinig geld binnenkomen, dus het zou mooi zijn als de huur heel laag is.’
Er zit zoveel aan vast, dat maakt deze branche zo leuk.