Over het ontstaan van het Buitenhuis, een plek voor wie zorgt
Als mijn telefoon gaat en ik zie ‘anoniem’ in beeld, slaat mijn hart nog steeds een slag over. Mijn lijf reageert meteen. Dat is er zo in gesleten. “Anoniem” stond vrijwel altijd voor gedoe. Voor een crisis, voor politie, psychiater, slecht nieuws en vooral voor actie.
Zorgen voor een ander is intens. Je doet het uit liefde, maar het kan je totaal opslokken. Je staat altijd aan. Geen vrije middag, geen pauzeknop, geen moment om adem te halen.
Ik zorgde tegelijkertijd voor mijn ouders én mijn zus. Pas toen ik zelf wegzakte in het drijfzand van zorg, besefte ik hoe intens het eigenlijk was.
Mensen om me heen zeiden goedbedoeld “pas op jezelf”. Maar ik dacht alleen maar hoe dan?
Er was geen ruimte om bij te tanken. Geen plek om het even los te laten. Geen logeeradres voor degene voor wie ik zorgde. En dat terwijl we het zo hard nodig hadden.
Een plek, tijdelijk, met rust en aandacht. Zodat je als familie weer even lucht krijgt. Dat idee liet me niet meer los.
Vanwege 10 jaar De Zaanse Verhalen schrijft Marjoleine van den Broek haar eigen persoonlijke verhaal voor de serie Zaanse Gast.
Tekst en fotografie: Marjoleine van den Broek
Gewoon een huis met ritme, gezelschap en aandacht
Vier jaar geleden openden we de deuren van Het Buitenhuis voor de regio Zaanstreek-Waterland. Een gastvrij respijthuis voor mensen die thuis mantelzorg ontvangen. Zij verblijven er een paar dagen, zodat hun mantelzorger de handen vrij heeft. Geen zorginstelling, geen ingewikkelde aanvraagprocedures, gewoon een huis met ritme, gezelschap en aandacht.
We begonnen met een duidelijke missie, respijtzorg moet vanzelfsprekend worden. En we zagen al snel dat het werkt.
Dagelijks zie ik wat het doet. Mensen die moe en gespannen binnenkomen en na een paar dagen zichtbaar tot rust komen. Mantelzorgers die weer even tijd hebben voor zichzelf, hun gezin, werk of simpelweg rust. En ze gaan zich daar ook steeds minder schuldig over voelen. Ze merken dat het voor beiden goed is. En dat ze daarna met meer lucht verder kunnen.
Makkelijk is het niet
Respijtzorg is in Nederland nog altijd geen vanzelfsprekend onderdeel in de samenleving. Veel mensen kennen het niet, en wie er wél van weet, loopt al snel vast in regels, tijdelijke regelingen en ingewikkelde financiering. Het is versnipperd, omslachtig en niet duurzaam geregeld. Tegelijkertijd groeit de druk. Steeds meer mensen combineren werk met mantelzorg. Steeds meer ouderen blijven langer thuis wonen. En steeds meer mantelzorgers raken overbelast. Toch ontbreekt er nog steeds een structurele aanpak om hen écht te ondersteunen.
De afgelopen jaren heb ik veel geleerd. Over hoe je iets nieuws opzet in bestaande systemen en oude patronen. Over doorzetten, samenwerken en geduld. Over luisteren naar mensen en werken vanuit wat echt nodig is. Maar vooral heb ik geleerd hoe belangrijk het is om ruimte te maken. Letterlijk met een logeerplek. Maar ook figuurlijk, ruimte om even stil te staan, adem te halen, je eigen leven terug te voelen.
Trots op ons
Het Buitenhuis bestaat nu bijna vier jaar. Wat begon vanuit een persoonlijke behoefte, is uitgegroeid tot een plek waar jaarlijks honderden mensen terechtkunnen. Daar ben ik trots op. Niet alleen vanwege het idee, maar vooral omdat zóveel mensen hebben meegebouwd aan dit initiatief. De gemeenten in onze regio hebben lef getoond door Het Buitenhuis te subsidiëren en het samen met De Zorgcirkel en Zilveren Kruis mogelijk te maken. En we konden vanaf het begin rekenen op de inzet van vrijwilligers, professionals, netwerkpartners, familieleden en sponsoren. Het Buitenhuis is uitgegroeid tot een eigen community, een plek die wordt gedragen door betrokkenheid, vertrouwen en een gedeeld geloof dat het echt anders kan.
En toch weet ik ook dat we er nog lang niet zijn. Respijtzorg moet structureel beschikbaar worden. Geen uitzondering, maar een logische voorziening. Geen project, maar een vast onderdeel van hoe we zorgen voor elkaar. Dat blijft mijn drijfveer. Omdat ik weet hoe het voelt om altijd aan te staan. Omdat ik heb ervaren hoeveel verschil het maakt als er even lucht komt. En omdat ik geloof dat we mantelzorg alleen volhouden als we óók goed zorgen voor de mensen die zorgen.
Van zucht naar lucht
Voor mij. Voor velen. En hopelijk straks voor iedereen.