
‘We lopen dagelijks met onze hond door het park, en het viel ons op dat er tegenover het skatepark in het Darwinpark een groot veld ligt waar vrijwel nooit iemand komt.’
Drie jaar geleden zijn Auke en Tessel aan het Darwinpark in Zaandam komen wonen met hun kinderen. ‘
‘Er staan slechts een paar bomen en er loopt geen pad doorheen. Hier zou toch meer mee gedaan kunnen worden?!
Het aanplanten van meer groen helpt om klimaatverandering tegen te gaan, en bovendien essentieel om de biodiversiteit te verbeteren. Zo ontstond het idee voor Plukgaard Darwinpark, een gemeenschappelijk voedselbos midden in Zaandam.’

Eetbaar bos met veel variatie
Auke: ‘Ik ging in gesprek met de Gemeente Zaanstad, want zij beheren het park. Met hun landschapsadviseur en onze werkgroep ontwikkelden we een plan voor een eetbaar bos met meer dan honderd verschillende soorten bomen, struiken, bessen, klimmers en vaste planten. De diversiteit van soorten is heel belangrijk in het ontwerp. In een droge zomer zullen bepaalde bomen en planten het moeilijk hebben. Wanneer je dit handig combineert met soorten die er beter tegen bestand zijn, dan zorgen zij voor schaduw. De bladeren die zij laten vallen voeden de bodem, en een rijke bodem kan weer meer water vasthouden. Zo maak je het systeem weerbaarder voor extreem weer.’
Darwinpark mooiste van Zaandam
Tessel: ‘Ik vind het Darwinpark het mooiste park van Zaandam. Het wordt de hoogste tijd dat de rest van Zaandam daar ook zo over gaat denken. Je kunt er een lange wandeling maken langs de Stadsboerderij, het Zaans Natuur en Milieu Centrum en het eerste Tiny Forest van Europa. Er zijn ook vier bijzondere thematuinen die binnenkort opgeknapt worden.
De Plukgaard is eigenlijk een soort supermarkt in de natuur.
Zaandam is van oudsher een goede plek om een supermarkt te beginnen. Een grootgrutter in het klein, dus dat was echt een AH-moment.’

Wat groeit er straks in de Plukgaard?
Auke: ‘Het ontwerp voor de Plukgaard is klaar. Het plantgoed komt op kleine terpjes te staan, want de meeste fruitbomen houden niet van natte voeten. In het midden komt een vijver. Door de weerkaatsing van het zonlicht op het water krijgen de bomen er omheen ook in de winter voldoende licht. Zo kunnen bomen die het normaal alleen in warmere landen voorkomen, ook hier groeien. Druiven doen het hier altijd al goed, van het blad willen we dolma’s maken. We gaan ook amandel, kakifruit, szechuanpeper, saffraankrokussen en pawpaw aanplanten. Dat is best experimenteel, en we moeten nog maar zien of ze het gaan redden. Het past echter goed in onze kijk op de Plukgaard. Zo zit er voor iedere keuken wat lekkers bij.
We hopen dat de beoogde bewoners van de Plukgaard — insecten, vogels en andere dieren — in ieder geval van de aanplant zullen genieten. Voor zandbijen maken we zelfs een hotel van gestapelde plaggen gras.’

Zelf meedoen: zo word je Plukploeger
De Plukgaard is vrij toegankelijk en altijd open. We gaan ervan uit dat als je wat plukt, je ook af en toe helpt met het onderhoud. Het onderhoud van de Plukgaard doen we samen. Er hebben al aardig wat geïnteresseerden zich gemeld om te helpen met de aanleg of het onderhoud. Ze vormen samen de Plukploeg. We mikken op een groep van ongeveer honderd mensen, die een paar keer jaar komen snoeien, maaien, ploeteren of plukken.
De gemeente verzorgt de aanleg van paden, terpen en grote bomen. Daarna gaan we, met iedereen die wil meedoen, de bomen, struiken en planten in de grond zetten. In oktober gaan we beginnen met de aanplant. Wil je ook meedoen? Meld je dan

Welke bomen/planten zie je?
Tessel: ‘Via Bewoner aan Zet hebben we een plan ingediend om bordjes bij de bomen te plaatsen. Want het is onmogelijk om anders te ontdekken wat er allemaal groeit. Op de bordjes staat precies wat voor soort boom het is, en wat en wanneer je ervan kunt plukken. Er komt ook een QR-code op die leidt naar een site met meer informatie over de boom en tips over wat je precies met het fruit kunt doen. Kweekpeer is bijvoorbeeld niet lekker om uit de hand te eten, maar je kunt er taart of jam van maken. Met behulp van die tips willen we het mensen een beetje makkelijker maken om eens iets te eten wat ze nog niet zo goed kennen.’
Wordt vervolgd
Auke: ‘Als we dit allemaal voor mekaar hebben dan willen we graag workshops gaan organiseren, zodat we als groep meer te weten kunnen komen over snoeien, composteren, of het belang van schimmels in de bodem. Een oogstfeest voor de Plukploeg staat ook in de planning. We hebben nog zo veel plannen. Maar eerst de schop in de grond. De oogst komt later.’
