Een nieuw jaar. Wat zal het brengen?
Nog zeven Monet in Street Art-muren? Klinkende klokken in het torentje van het oude stadhuis op de Burcht?
Toen Sarah Vermoolen mij vroeg om voor tien jaar De Zaanse Verhalen een eigen bijdrage te schrijven voor de serie Zaanse Gast, zei ik meteen ja. Alleen: waarover?
Tekst en fotografie: Simone Ronchetti
Import Zaankanter
Ik ben een import Zaankanter. Niet hier geboren, wel geworteld. Toen ik zeven was verhuisden we van Amsterdam naar Zaandam. Ik groeide op in het Hoornseveld. Lange tijd gebruikte ik dat als excuus: als ik iets niet wist over ‘vroeger’, of over families en verhalen uit de stad. Dat excuus heb ik steeds minder nodig. Inmiddels bén ik een Zaankanter.
Waarom ik doe wat ik doe
Dit is een persoonlijk verhaal, dus ik stel mezelf ook maar meteen een vraag: waarom doe ik wat ik doe? Het eerlijke antwoord is dat ik het niet precies weet. Ik had nooit verwacht dat ik vrijwilligerswerk om de wereld een beetje mooier te maken zo leuk zou vinden, of dat ik dit kon. Pas de afgelopen tien jaar durf ik mezelf een positivo en optimist te noemen, misschien zelfs een idealist.
De wereld is onmogelijk. Te veel hogere machten verpesten haar, naar mijn mening. Dus doe ik het liever lokaal. Ergens in geloven en het met anderen waarmaken. Geduld hebben en kleine verbeteringen koesteren.
Niet denken dat iets geen zin heeft.
Als we dat tien jaar geleden bijvoorbeeld hadden gedacht bij de leegstaande Aldimarkt in de Beethovenstraat dan hadden we nog steeds tegen vieze lelijke ramen aangekeken. Er zijn nog steeds voorbijgangers die naar de foto met voordeuren kijken. Meest recente “project” is de Burchtkiosk. Een buurtplek bij het Burchtplantsoen. Het plantsoen dat de afgelopen jaren getransformeerd is tot een plek om te verblijven.
Samen aan tafel
Lang geleden was de eerste bijeenkomst van Platform aan de Zaan in Café Fabriek. Ik zat aan tafel met bewoners en ondernemers die ik niet kende. Mijn kritiek op de Zuiddijk werd herkend. Dat was het moment dat ik dacht: laat ik het niet bij praten houden, maar ook gaan poetsen.
Zo ontstond werkgroep Tussen Zuiddijk en Zaan. Een groep enthousiaste bewoners en ondernemers die aandacht wilde voor de mooie Zuiddijk en de omgeving. Zaanstad was toen vooral bezig met Inverdan; wij keken juist naar wat ertussen lag.
Van praten naar poetsen
In juni 2014 deden we mee aan een Placemaking Game met Placemaking goeroe Fred Kent. Dit was een geweldige dag. Zoals vaak bij dit soort bijeenkomsten verlieten we de zaal met veel energie. Deze energie hielden we vast. We organiseerden markten, regelden bloembakken en bankjes, een schaakbord en een jeu-de-boulesbaan. Het geld vonden we zelf, de gemeente zorgde voor de aanleg.
Dankzij de inzet van Pablo Kuipers zijn er, tijdens Placemaking genoemde, zichtlijnen. Je ziet de Zaan en de Zuiddijk weer.
De buurt in gebruik
Tijdens corona gebeurde iets bijzonders: het Burchtplantsoen werd eindelijk gebruikt zoals het bedoeld was. Mensen vierden er verjaardagen, speelden jeu de boules of zaten gewoon buiten. Zonder het lawaai van vliegtuigen en knetterende brommers. De grote picknicktafel werd intensief gebruikt — en daarna gestolen. De hele buurt sprak er schande van. Een sponsor ging met mij naar de Hornbach voor een nieuwe, langere tafel. Dat voelde goed.
Beton, kinderen en geduld
En dan die grijze betonblokken aan de Prins Hendrikkade. Die stonden er ineens: superlelijk en we mochten er niets mee doen. Tot ze nóg lelijker werden door vandalisme. Dat werd het startsein voor iets moois: jong en oud vrolijkte ze op tijdens een fantastisch weekend, onder leiding van Piotr en Meijk. Dat het werk van de kinderen een week later werd verpest door iemand die er lelijke teksten over heen spoot, raakte de hele buurt. Dankzij Bewoner aan Zet kwam er een herkansing: inmiddels zijn er twee Concrete Blocks Jams geweest.
Vooruitkijken
Voor 2026 staan er weer plannen: we zoeken muren voor zeven nieuwe Monet in Street Art, liefst in de Russische Buurt en Oud-West. Zaandam-Zuid heeft al zeven van de 25 schilderijen, die Claude Monet hier in 1871 schilderde. En klinkende klokken op de Burcht. Hoe mooi zou het zijn als bij de intocht van Sinterklaas liedjes uit het torentje klinken? Het carillon wordt niet gebruikt zoals het ooit door architect W.A. Scholten is bedacht, de sinterklaasliedjes komen nu uit een verouderde computer. Met Stichting Carillon Zaanstad hopen we dat mogelijk te maken. De optimist in mij gelooft daarin.
We doen het samen
Wat is mijn onderwerp? Mijn buurt. En iedereen die — groot of klein — bijdraagt aan de leefbaarheid ervan. Bewoners, ondernemers, kunstenaars, ambtenaren. Ik doe het op mijn manier, in de openbare ruimte.
We doen het samen.
Lees eerdere Zaanse Verhalen waar Simone Ronchetti zich voor inzet.